نوازندهٔ ارکستر سمفونیک: علی رهبری همواره از نوازندگان ارکستر دفاع می کرد

به گزارش سرویس موسیقی تابناک فرهنگی ؛ ششمین جلسه گفتمان «ضرب اصول» عصردو شنبه27 اردیبهشت با موضوع بررسی 'ارکسترهای تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی' با حضور جمعی از اهالی موسیقی در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
در این نشست، رضا مهدوی (موسیقی دان و پژوهشگر موسیقی)،‌ باربد بیات (نوازندهٔ ارکستر سمفونیک تهران)، هوشنگ کامکار (آهنگساز)،‌ مانی جعفرزاده (آهنگساز و منتقد موسیقی) حضور داشتند.

** رضا مهدوی: خانهٔ موسیقی خود، عامل تفرقه شده است
رضا مهدوی، مجری و کارشناس این برنامه، ضمن اشاره به چالش‌های نقد در فضای موسیقی ایران، گفت: ما در سلسله جلسه های گفتمان ضرب اصول، سعی می‌کنیم زمینه و بسترهای لازم نقد و بررسی جدّی را فراهم کنیم، اما ازآنجاکه آنچه به‌جایی نرسد، فریاد است، ما به‌جای فریاد، «گفتمان» را انتخاب کردیم. امیدواریم طی این جلسه ها، نقدهایی با عدل و انصاف مطرح شود که در نهایت بتواند به پیشبرد هنر موسیقی ایران کمک کند. اما متأسفانه ما هنوز این قابلیت را پیدا نکرده ایم که مثل انسان‌های بالغ روبه روی هم بنشینیم و مباحث را رودر رو مطرح کنیم.
وی در ادامه، ضمن اشاره به موضوع قبلی گفتمان «ضرب اصول» که دربارهٔ «سی و یکمین جشنوارهٔ موسیقی فجر» بود، گفت: متأسفانه دربارهٔ مبحث عملکرد خبرنگاران در جشنواره، که در جلسهٔ پیش مطرح شد، سوءبرداشتی به وجود آمد و من مایلم توضیحی را در این باره‌ دهم؛ خبرنگاران خریدنی نیستند، اگر مدیر جشنواره هم حرفی در این باره‌ زده، باید مستند صحبت کند و حرف خود را بر این اساس ثابت کند. خوشبختانه علی‌رغم همهٔ رقم‌های درشتی که در جشنوارهٔ موسیقی فجر رد و بدل شد، خبرنگاران پاک ماندند. من از جامعهٔ موسیقی خواهش می‌کنم تا در صورت اطمینان نداشتنِ قطعی و نبودن مدرکی مستند، دراین‌باره اظهارنظر نکنند.
این کارشناس موسیقی ضمن اشاره به حضور نداشتن محمد سریر (رئیس هیئت مدیرهٔ خانهٔ موسیقی) در این جلسه، گفت: آقای سریر متأسفانه نتوانستند در این جلسه حضور داشته باشند و ظاهراً تصمیم گرفتند در هیچ شورایی شرکت نکنند. آقای مرادخانی هم ظاهراً در سفر بودند و نتوانستند حضور پیدا کنند. ضمن این که از آقای پیروزپی هم برای حضور در این جلسه دعوت شده بود که ایشان هم مانند بسیاری از مسئولان، دعوت ما را برای پاسخگویی اجابت نکردند.
مهدوی در ادامه خاطر نشان کرد: ما اگر یک نهاد صنفی داشتیم که صرفاً کارش سیاست‌بازی نبود، می‌توانستیم قدم‌های بسیار مؤثری در حوزهٔ موسیقی برداریم، اما متأسفانه خانهٔ موسیقی ما، خود امروز عامل تفرقه شده است و تا زمانی که آنجا اصلاح نشود، وضعیت به همین شکل خواهد بود. متأسفانه در وضعیت فعلی موسیقی‌دان‌ها و اهالی موسیقی متوجه شدند که طی دو سه سال اخیر نه اعتدالی حاکم بوده و همان اندک امید هم رفته‌رفته کم‌رنگ می‌شود.
وی افزود: امروز ما ناراحتیم که چرا یک نامهٔ محرمانه لو رفته است، اما من باید بگویم که هنر چیز محرمانه‌ ای ندارد. بی‌تفاوتی جامعهٔ موسیقی هم نسبت به اتفاق ها، از بی‌اعتمادی ای که در جامعهٔ هنر شکل گرفته، نشأت می‌گیرد. هنرمندان وقتی در جایی خودشان به مشکل برمی‌خورند، شتابان به دنبال خبرنگاران و رسانه‌ها برای بیان اعتراض و طرح مسئله می‌گردند، اما وقتی این اتفاق در قبال دیگر همکارانشان می‌افتد، سکوت می‌کنند. تا مدیران بالادستی ما نفهمند که حرفِ واحد نیست، بلکه حرف یک صنف و جامعه است، وضعیت به همین شکل خواهد بود.

** هوشنگ کامکار: با دروغ نمی شود رهبر ارکستر شد
در ادامهٔ این نشست، هوشنگ کامکار، آهنگساز، با اشاره به مسئله هایی که به تازگی برای ارکستر سمفونیک تهران پیش آمده، گفت: آقای علی رهبری موزیسین خوبی هستند و احترامشان واجب است، اما اینکه گفته اند، من به خاطربچه های ارکستر جنگیدم و ...، به تمامی دروغ است. تا آنجایی که من اطلاع دارم ایشان تا آخرین یوروی دستمزدشان را هم گرفتند.
این آهنگساز در ادامه افزود: در زمانی که ارسلان [کامکار] در ارکستر حضور داشت، ایشان (علی رهبری) را مدام نصیحت کرد و گفت که یک رهبر ارکستر، فقط باید وظیفهٔ خود را انجام دهد. اولین کنسرت ارکستر سمفونیک با علی رهبری اجرایی درخشان بود، اما بسیاری از بچه هایی که در آن کنسرت حضور داشتند و آقای رهبری از آن ها تعریف می کرد، از مجموعهٔ ارکستر خارج شدند.
هوشنگ کامکار ادامه داد: ارسلان کامکار، آیدین احمدی‌نژاد، رضا ناژفر، ظهیرالدینی، کیارس و ...، از جملهٔ این نوازندگان بودند. یا ما توانایی تشخیص فنی افراد را نداریم یا دروغ می‌گوییم. اینکه ما بخواهیم همه‌چیز، از نظافت سالن‌ها گرفته تا دیگر موارد این‌چنینی را در اختیار بگیریم، کار درستی نیست و ایشان (علی رهبری) همیشه اصرار داشتند خود رهبر ارکستر باشند. چرا ما نمی‌گذاریم رهبران جوان و بااستعدادی که اتفاقاً تعدادشان هم کم نیست،‌ وارد ارکستر شوند.
هوشنگ کامکار گفت: شکل ارکستر طی این یکی دو سال اخیر وضعیت پایدار و ثابتی نداشته است. وقتی بودجهٔ معین برای یک سازمان تعریف می‌شود، بر اساس آن باید دستمزدهای مشخص به افراد مشخص تعلق گیرد، اما در مجموعهٔ ارکستر، هر ماه یک عده می‌آمدند و یک عده هم می‌رفتند. این آمد و رفت‌های بسیار، مسائل بیمه‌ ای و مالی نوازندگان را دچار مشکل کرد.
وی یادآورشد: با دروغ نمی‌شود رهبر ارکستر شد. من پیش از حضور ایشان در ایران به آقای مرادخانی گفتم اگر می‌خواهید یک کارنامهٔ خوب از ارکستر سمفونیک در دوران مدیریتتان به یادگار بماند، از علی رهبری برای همکاری دعوت کنید، اما متأسفانه هرچه از حضور ایشان در ایران گذشت، رفتارها تغییر کرد. همان‌طور هم که اشاره کردم، ارسلان هم در این زمینه با آقای رهبری صحبت‌های بسیاری کرد.

** نوازندهٔ ارکستر سمفونیک: علی رهبری همواره از نوازندگان ارکستر دفاع می کرد
باربد بیات، یکی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران، نیز در این نشست گفت: طی چند ماه گذشته، آقای رهبری پشت بچه‌های ارکستر بود و در همهٔ جلسه ها از آنان دفاع می کرد. اما در پاسخ به آقای کامکار باید بگویم که اول باید دربارهٔ رفتن نوازندگان تحقیق کرد و بعد در مورد آن نظر داد. آقای احمدی‌نژاد که اسم‌شان عنوان شد، به دلایل شخصی ارکستر را ترک کردند؛ یا آقای کیارس یک سال تمام مایستر ارکستر بودند. پس بهتر است که اول تحقیق کنیم و با علم سخن بگوییم.
وی افزود: ضمناً مباحثی دربارهٔ رقم دستمزد آقای رهبری مطرح شده که به اعتقاد من حقوق ماهانهٔ هزار و 500 یورو برای یک رهبر ارکستر بین‌المللی، به هیچ روی رقم زیادی نیست.

** جایزهٔ جشنوارهٔ فجر به آلبوم روحانی، نشان داد که او جایگزین رهبری می شود
مانی جعفرزاده، آهنگساز و منتقد موسیقی، سخنران بعدی این نشست بود. جعفرزاده گفت: در تاریخ ارکستر سمفونیک تهران، این اتفاق که رئیس‌جمهور به‌طور واضح از بازگشایی ارکسترها صحبت کند، استثنایی‌ است. به‌زعم من مشکل آقای رهبری و دیگر دوستان که دربارهٔ ارکستر سمفونیک اظهارنظر می‌کنند، این است که فکر می‌کنند بازگشایی ارکستر، در اساس یک مقوله فرهنگی است. برنامهٔ بررسی جامع اقدام مشترک یا همان برجام، نشان داد که نظام سیاسی ایران به این نتیجه رسیده که باید با جهان تعامل کند. تجربه و سبقهٔ دیگر کشورها هم نشان داده برای برون‌رفت از بن‌بست‌های سیاسی باید به مسائل فرهنگی رجوع شود.
وی افزود: ایدهٔ دولت هم این بود که اگر قرار است مذاکرات به نتیجه برسد، برای تفاهم با دیگر کشورها ما نیازمند ارکستری هستیم که به دیگر کشورها سفر کند و در راه برون‌رفت بن‌بست‌های سیاسی، بتواند اثربخش باشد. درواقع ایدهٔ بازگشایی ارکستر سمفونیک تهران، یک اقدام تبلیغاتی و مناسبتی بود، اما بعد از مذاکرات ظاهراً تصمیم گرفته شد که تفاهم‌ها در همین حد باقی بماند و مرز تعامل ها بیش تر نشود. بر همین اساس دیگر نیازی به سفر ارکستر سمفونیک به کشورهایی مثل آمریکا نبود.
این منتقد موسیقی ادامه داد: در سازوکار نظام فرهنگی و سیاسی ایران، امکان ندارد یک نهاد فرهنگی، سیستم پشتیبان درنظر گرفته شود؛ ورود وزارت ارشاد به مقوله های فرهنگی به‌ قصد پشتیبانی نیست. ارشاد تنها برای نظارت است که در بسیاری از جریان ها ورود می‌کند؛ و آقای سریر، نوربخش، گنجه‌ ای و دیگر نام هایی که در دیگر شوراها به‌کرات شنیده‌ایم، به مسئلهٔ ارکسترها ورود دارند.
این آهنگساز در ادامه ضمن اشاره به حضور افرادی ثابت در شوراهای موسیقی کشور گفت: آقای رهبری خودشان فکر می‌کنند که این شورا به دلیل مسائل هنری است که شکل گرفته، اما این ها قرار بود فقط نظارت کنند. این افراد مورد وثوق سیستم هستند، ‌به همین دلیل هم مدام اسم آن ها را در شوراهای مختلف می‌شنویم. وقتی‌که این پنج نفر در همه‌جا هستند و می‌دانند که حضورشان قطعی است و از بودن خود خاطرجمع هستند، همین مورد تبدیل به رانت می‌شود؛ یعنی منی که در همهٔ شوراها حضور دارم، توانایی انجام هر کاری را دارم و هر کاری دلم می‌خواهم انجام می‌دهم.
جعفرزاده در بخش دیگری از سخنانش گفت: از همان زمان که جشنوارهٔ موسیقی فجر به آلبوم آقای شهرداد روحانی جایزه داد، می‌شد به‌راحتی حدس زد که ایشان جایگزین آقای رهبری در ارکستر سمفونیک تهران خواهند بود.