انتشار: ۱۱:۴۹ - ۱۹ مهر ۱۳۹۴
یک کارشناس مسائل سیاسی در پاسخ به اینکه کدام رسانه‌ در بحران‌ها بیش از سایر رسانه‌ها می‌تواند چاره‌ساز باشد، معتقد است: اساسا گزینش هر رسانه در بافت موقعیتی معین باید مناسب و متناسب با آن بافت صورت پذیرد؛ به بیان دیگر اینکه بگوییم، به طور مثال رسانه‌ای مانند رادیو یا تلویزیون یا اینترنت توانایی همیشگی برای مصرف در همه بحران‌ها را دارند، امری غیرعلمی است.

مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با خبرنگار بخش رسانه ایسنا یادآور شد: بحران‌ها اگرچه از منظر ایجاد چالش‌های متراکم و خطرناک روبروی مدیریت‌های جوامع گوناگون چهره نشان می‌دهند، اما از یک جنس نیستند. از سوی دیگر این بحران‌ها در جوامعی با یک جنس ویژگی، بروز پیدا نمی‌کنند. هر جامعه‌ای از بافت‌ها و ساختارهای خاصی برخوردار است و بروز بحران‌ها در آن جامعه به پیروی از نوع بحران و نوع آن جامعه، ابزار رسانه‌ای خاص خود را برای کنترل آن بحران طلب می‌کند.

وی با بیان مثالی در این زمینه توضیح داد: در جوامعی که پیچیدگی‌های شهری در آن‌ها وجود ندارد و جوامع ساده‌تر مکانیکی نسبت به جوامع پیچیده ارگانیکی محسوب می‌شوند، استفاده از رسانه‌های کهنسال مانند رادیو نسبت به تلویزیون یا اینترنت ویژگی پیدا می‌کند ولی در یک جامعه مدرن که بیشترین میزان استفاده از رسانه به اینترنت برمی‌گردد و یا بحرانی در طبقه‌ای در جامعه رخ داده که طبقه تحصیلکرده جامعه هستند، طبیعتا بهترین رسانه اینترنت خواهد بود؛ چرا که تعداد کاربران اینترنت در چنین جامعه‌ای بیش از کاربران رادیو هستند.

مطهرنیا در ادامه گفت‌وگوی خود درباره‌ی پرداخت رسانه‌های داخلی به فاجعه منا و اینکه آیا این پرداخت قابل توجه برای شهرت و مطرح شدن رسانه بوده است، یا کمک به وضعیت موجود؟ توضیح داد: فاجعه منا، حادثه دردناکی برای ملت ایران بود و در این شکی نیست، اما استفاده ابزاری از فاجعه منا و شهدایی که در منا به شهادت رسیدند، حال این شهادت بر اساس اتفاق یا حادثه باشد یا بر اساس یک برنامه‌ریزی از پیش تعیین شده، در اصل موضوع تفاوت چندانی ایجاد نمی‌کند. اصل آن است که ملت ایران از فاجعه از دست دادن 464 انسان وارسته‌ای که در مراسم حج و عبادت حضور داشتند غمگین و ناراحتند.

این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه گفت‌وگوی خود یادآور شد: نکته دیگر کوتاهی و سهل‌انگاری و غفلتی است که خاندان حاکم در ریاض در زمینه مدیریت مساله حج انجام دادند و نکته سوم بهره‌برداری از این معنا در جهت ایجاد فضاسازی حزبی و جناحی در حوزه سیاست داخلی و منطقه‌ای با هدف‌های گوناگونی است که شکل آشکار و پنهان نوعی عقلانیت ابزاری در استفاده از مقوله منا را برای ایجاد فضای تعریف شده سیاسی برای این عده فراهم کرد و بعضی از رسانه‌ها خواسته یا ناخواسته در دام چنین فضایی قرار گرفتند. بعضی از آنها نیز آگاهانه از این فضاسازی در جهت ایجاد یک فضای سیاسی برای خویش بهره بردند و از آن حتی به عنوان ابزاری در جهت زیر پرسش بردن و به چالش کشیدن رقیب سیاسی خود در صحنه داخلی استفاده کردند و تلاش کردند با ایجاد یک وضعیت بحرانی زمینه‌های تنش‌های منطقه‌ای را بیشتر کنند و تاثیر بر حوزه سیاست داخلی و حتی پرونده هسته‌ای و برجام را دنبال کنند.

وی در ادامه این گفت‌وگو یادآور شد: هم‌اکنون این رسانه‌ها به عنوان گزاره‌های واضح در برابر دیدگان مردم قرار می‌گیرند و در مرحله‌ی نخستِ افکار عمومی در بخش نخبگان و تحصیل‌کردگان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و در مرحله بعد توده مردم نیز که امروز از آگاهی فزآینده‌ای برخوردار هستند، دیر یا زود از این سوء استفاده‌ها بیداری خود را نشان خواهند داد.

مطهرنیا همچنین با اشاره به فضای رقابت رسانه‌ها و اینکه در بحران رقابت معنایی ندارد و روزنامه‌نگاران به راحتی باید اطلاعات‌شان را در اختیار یکدیگر قرار دهند، توضیح داد: رقابت امری پسندیده است اما رقابتی که در نهایت موجب توهین به دانایی و شعور مردم نشود. مخاطب رسانه‌ها مردم هستند؛ مردمی که در لایه‌های گوناگون طبقاتی و اقشار مختلف موجود در این طبقات گوناگون اجتماع حضور دارند. لذا رسالت تمام رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی، اطلاع‌رسانی و سپس آگاهی‌بخشی فزآینده به مخاطبان خود در لایه‌های گوناگونی است که در درون اجتماع وجود دارد.

این کارشناس مسائل سیاسی در پایان گفت: رقابت در رساندن صحیح‌تر و مستندتر اطلاعات به مردم یک رقابت پسندیده است اما اگر این رقابت موجب شود که به اصالت خبر، آگاهی‌بخشی به خبر و سرعت انتقال خبر به مردم ضربه وارد کند از اصالت محتوایی خود خارج خواهد شد و دیگر رقابت نخواهد بود، بلکه تخریب یکدیگر به ضرر مخاطبان منجر خواهد شد و این امری شایسته نیست.

ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
* نظر: