یادداشت مهرجویی برای ایرج کریمی

با شنیدن خبر درگذشت ایرج کریمی، غافلگیر و به شدت غمگین شدم. به گمانم او یکی از بهترین نویسندگان و منتقدان سینمایی ما بود. با عشق و شیفتگی سراغ فیلم‌هایی که ارزش نقدکردن داشت می‌رفت و از دل آنها معانی و مفاهیمی بیرون می‌کشید و گاهی از مؤلف اثر پیشی می‌گرفت. درست مثل آندره بازن و همتای ایرانی‌اش پرویز دوایی. بازن در نقد فیلم دزد دوچرخه دسیکا، چنان با قدرت و دقیق نوشت که برای خود دسیکا هم حیرت‌آور بود. یا نقدی که دوایی، بر فیلم پیروی دیوانه ژان لوک گدار نوشت که یکی از نمونه‌های عالی نقد اثر است. این همان نکته‌ای است که افرادی مثل ژاک دریدا، از آن با عنوان مرگ مولف یاد می‌کنند. کریمی وقتی به سراغ فیلمی می‌رفت، فارغ از اینکه خالق اثر کیست، با تمام وجود در اثر غرق می‌شد. نمونه‌اش نقدی است که بر فیلم درخت گلابی من نوشت. تأملات عمیقی در باره این فیلم داشت و نوشته‌اش متن شعرگونه‌ای بود سرشار از عمق و معنا. او برخلاف بعضی‌ها دچار تصلب ذهنی و کینه‌توزی نبود. نقد‌هایش از عمق کمیابی برخوردار بودند و من همیشه با لذت نوشته‌هایش را می‌خواندم.
مباحث تئوریکی که او می‌نوشت از بهترین نمونه‌های تحلیل اثر در ادبیات سینمایی ایران هستند. متأسفانه فیلم‌هایش را ندیده‌ام ولی اطمینان دارم آثار سینمایی او نیز همسنگ نوشته‌هایش هستند و از عمق و معنا برخوردارند. از فقدان زود هنگام او به‌شدت متأسفم و جای خالی‌اش را با تمام وجود حس می‌کنم. این ضایعه را به تمام نویسندگان و منتقدان سینمایی و همچنین خانواده محترمش از صمیم قلب تسلیت می‌گویم.