«فصل نخست کاوش و گمانهزنی «برج خاموشی ترکآباد» در شهرستان اردکان یزد با هدف آگاهی از آئین خاکسپاری زرتشتیان ایران در دوره ایلخانان مغول آغاز شد.»
به گزارش سرویس میراث فرهنگی و گردشگری تابناک فرهنگی ؛«مهدی رهبر»، سرپرست هیات فصل نخست کاوش و گمانهزنی برج خاموشی ترکآباد با اعلام این خبر گفت: این دخمه بر خلاف سایر بناهای مشابه در شهرستان یزد و نمونههایی مانند شریفآباد، تفت و غیره که با مصالح سنگ و گچ و بر فراز ارتفاعات ساخته شدهاند، با گل و خشت در سطح دشت و در بین باغ های پسته قرار گرفته است.
او با اشاره به برخورداری این دخمه از پلانی مدور و دارای دو دیوار داخلی و خارجی گفت: بر اساس منابع و شواهد موجود دخمه ترکآباد توسط زرتشتیان ساکن در این منطقه و در دورهی ایلخانان مغول ساخته شده است.
این باستان شناس با بیان توضیحاتی دربارهی دخمه ترکآباد گفت: دایرهی بیرونی این دخمه حدود ۳۴ متر قطر دارد و از دیواری به ضخامت حدود ۱۰۰ سانتی متر و با حداقل ۷ ردیف چینه، هر یک به بلندی ۶۵ سانتی متر تا ۷۰ سانتی متر تشکیل شده است. همچنین بر اساس شواهد موجود، ارتفاع این دیوار حدود پنج متر است.
رهبر با بیان اینکه ابعاد ارائه شده بر اساس بقایای بر جای مانده از بنا محاسبه شده و تغییر احتمالی آن ها پس از اتمام کاوش دور از ذهن نیست، افزود: پوشش این آرامگاهها به صورت طاقهای ضربی و با استفاده از خشت شکل گرفتهاند.
او با اشاره به منابع موجود گفت: زرتشتیان ایران برای در امان ماندن از تعرضات مسلمانان، منطقه ترک آباد را برای اسکان و انجام آئین شان انتخاب کرده بودند.
وی «ترکآباد» را محل تجمع زرتشتیان در قرن هشتم هجری دانست و افزود: حتی زرتشتیان فارس نیز به این مکان عزیمت کرده و آتش مقدس را با خود به آنجا آورده بودند و در این زمان مکاتباتی نیز با پارسیان هند داشتهاند.