آتوسا صالحی با شاهان شاهنامه به نمایشگاه آمد

«جمشید، ایزج و کیخسرو»، عنوان شاهان شاهنامه با بیازآفرینی آتوسا صالحی و جلد ۱۰ تا ۱۲ مجموعه بازآفرینی‌های اوست که از سوی نشر افق منتشر و در بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران به نمایش درآمده است.

 آتوسا صالحی، نویسنده کودک و نوجوان از انتشار مجموعه شاهان شاهنامه خبر داد و افزود: جمشید، پلادشاهی است که به قدرت می‌رسد و ادعای خدایی می‌کند؛ ایرج از قدرت می‌گذرد و کیخسرو از قدرت برای رسیدن به یک مقام معنوی بهره می‌برد. من خواسته‌ام به نوجوانان بگویم از سه زاویه متفاوت می‌توان به قدرت نگاه کرد.  

او  به تعریف بازنویسی اشاره کرد و گفت: بازنویسی تعریف خاص خود را دارد. ما با توجه به گروه سنی مخاطب اثری را روان می کنیم. برای مثال شعر را به نثر درمی آوریم و از واژگانی استفاده می کنیم که برای گروه سنی مخاطب مورد نظرمان قابل درک است. برای مثال من اگر بخواهم داستان های شاهنامه را بازنویسی کنم، در وهله اول باید ببینم چه داستان‌هایی برای کودکان و نوجوانان خوب و جذاب است. پس از آن باید با توجه به دایره واژگانی مخاطب خود، متن شاهنامه را به نثر درآورم. طبیعتا کسی که متنی را بازنویسی می کند، باید بر آن تسلط داشته باشد.

به گفته این نویسنده کودک و نوجوان که خود شاهنامه را برای روح سنی نوجوان بازآفرینی کرده، در بازنویسی بر خلاف بازآفرینی تمام مشخصه های اثر اصلی حفظ می شود و نویسنده به داستان اصلی پایبند است، اما در بازآفرینی همه چارچوب ها بهم می ریزد و نویسنده دست به خلق یک کار و یک فضای تازه می زند، شخصیت‌پردازی‌ها متفاوت می‌شود، حتی داستان به صورت امروزی درمی آید.

صالحی با اشاره به اینکه تمام کشورهای دنیا دست به بازآفرینی متون کلاسیک خود زده اند، گفت: آنها به اندازه ما تعصب ندارند. خیلی اوقات برای نقد شرایط سیاسی- اجتماعی روز از آثار پیشینیان خود بهره می برند و حتی سبک داستان و پیام آن را بهم می ریزند و تا جایی پیش می روند که خواننده عادی نمی تواند درک کند این اثر از روی چه متنی نوشته و بازآفرینی شده است.

آتوسا صالحی در پاسخ به این‌که مجموعه داستان‌های شاهنامه که از سوی نشر افق منتشر شده، بازآفرینی است یا بازنویسی خلاق؟ پاسخ داد: من خیلی وابسته به تعریف‌ها نیستم. بعضی این اثر را بازنویسی خلاق و برخی دیگر، آن را بازآفرینی می دانند، اما خود من این مجموعه را نخستین بازآفرینی شاهنامه برای نوجوانان به حساب می‌آورم. برای مثال در شاهنامه فردوسی به اندازه دو یا سه صفحه از «گردآفرید» گفته شده، اما من با تکیه بر تخیل خود شخصیت او را ساخته و پرداخته ام یا در داستان «سیاوش» که از سوی انتشارات کانون پرورش فکری منتشر شده ماجرا را از زبان عناصر چهارگانه (آب، باد، خاک و آتش) روایت کرده ام.

او  همچنین درباره استفاده از زبانی شاعرانه در مجموعه بازآفرینی های خود از داستان شاهنامه گفت: من اصرار داشتم که در بازآفرینی داستان های شاهنامه از زبانی شاعرانه استفاده کنم تا بچه ها با فضای شاهنامه و زبان فردوسی آشنا شوند و معنی یکسری لغات را از بزرگتر ها بپرسند یا به جستجوی معنایش شوند.