چند سوال درباره «دورهمی»
نوروز سال 95 سیمای جمهوری اسلامی شاهد ابتکار دیگری از مهران مدیری بود. این بار نیز این هنرمند نام اشنای کشور در قالب تصویری جدید اما واقعی تلاش کرد تا برخی از عادات ما مردم را به تصویر بکشد. شاید این تلاش وی نیز همانند کارهای هنری دیگر او تا مدتها جز به عنوان طنز مورد توجه قرار نگیرد ولی نگاهی دقیق به آنچه که مهران مدیری در دور همی انجام می دهد شاید بتواند ما را متوجه برخی عادات ناپسند رایجمان بکند.
عادات ناپسندی مانند تکرار ملال آور حرفهای کلیشه ای و متاسفانه غالبا عاری از حقیقت آن هم توسط هنرمندان و اشخاص مشهور، امتناع از بیان آنچه که در دل داریم و تکه پاره کردن تعارفات معمول به جای بیان احساسات و تمایلات واقعی و درونی و دست آخر و بالاتر از همه آن چه که مقصود نگارنده این سطور است خوشحالی زاید الوصفی که از اقدامات نامتعارف مهران مدیری در زدن موی سر و صورت هنرمندان نصیب حاضرین در محل اجرای برنامه و بالطبع بخشی از بینندگان برنامه می شود، از این قبیل موارد است.
مشاهده کوتاه کردن توبیخ آمیز موی سر و صورت هنرمندان در میان هورا و شادی حاضرین در محل اجرای برنامه و شاید هم بسیاری از بینندگان در منزل پدیده بسیار قابل تاملی در تحلیل هنجارهای اخلاقی جامعه است.
اصل اینکه چنین اقدامی اگر نسبت به هر کسی انجام شود مطمئنا مورد رنجش خاطر و اذیت او بوده و بالطبع ناپسند بوده و خوشایند هیچکس نیست نمی تواند مورد انکار هیچ کس قرار گیرد اما دو سوال اساسی مطرح است:
سوال اول: چرا مهران مدیری به عنوان هنرمندی معروف و مجری یک برنامه در حضور مردم اقدامی انجام می دهد که موجب رنجش خاطر هنرمندان و ناراحتی آنها می شود؟
سوال دوم: با اینکه در نامتعارف و ناپسند بودن اقدام مجری تردید نیست چرا حاضرین به جای اعتراض و یا انتقاد با هورا و تشویق از این اقدام وی استقبال می کنند؟
نگارنده برای هیچ یک از سوالهای فوق پاسخ قطعی ندارد اما پاسخهای محتمل زیر را می توان داد:
پاسخهای احتمالی سوال اول:
1- مجری برنامه قصد دارد به زبان هنری عادتهای ناپسند مردم را به آنها نشان دهد.
2- مجری برنامه با هماهنگی قبلی با هنرمندان و حضار این کار را انجام داده و ایرادی ندارد.
3- چون مجری معروفی این کار را انجام می دهد این کار ایرادی ندارد.
4- چون قصد مجری شاد کردن مردم است ایرادی ندارد.
پاسخهای احتمالی سوال دوم:
1- مردم فقط به کار جالب مجری می خندند و قصد بدی ندارند.
2- مردم از اینکه اشخاص معروف در میان جمع اذیت شوند خوشحال می شوند و ابراز احساسات می کنند.
3- اساسا مردم هر کاری که موجب شادی آنها شود را دوست دارند ولو اینکه موجب رنجش و آزار شخص یا اشخاصی شود.
حال هر کدام از پاسخهای بالا را صحیح میدانید هنجارهای اخلاقی جامعه را بر اساس آن تحلیل نمایید.
*مدرس دانشگاه