شیر محمد اسپندار، تنها دونلی نواز ایران این روزها فقط 300 هزار تومان مستمری می گیرد و نمی داند با این رقم خرج میهمانان دیار و کشورهای دیگر به خانه اش را بدهد یا هزینه زندگی را تامین کند.
به گزارش خبرنگار موسیقی تابناک فرهنگی ، شیر محمد اسپندار،تنها دونلی نواز ایران است که در سن 85 سالگی زندگی می کند.شاید اگر او در هر کشور دیگری بود تمام مخارج زندگی اش را می دادند تا شاگرد تربیت کند برای آیندگان.تا این ساز بی میراث دار نباشد.اما اسپندار این روزها فقط 300 هزار تومان مستمری می گیرد و نمی داند با این رقم خرج میهمانان دیار و کشورهای دیگر به خانه اش را بدهد یا هزینه زندگی را تامین کند.
شیرمحمد اسپندار،تنها دونلی نواز ایران در گفت و گو با خبرنگار موسیقی تابناک فرهنگی گفت:قرار بود برای من موزه ای ساخته شود.زمین آماده است ولی هنوز اتفاقی نیفتاده است و پس از مرگ من هم به چه در من میخورد؛چرا که الان می توانم آنچه دارم را به دیگران آموزش دهم بعد از مرگم به چه کار می آید.
وی افزود: قول های زیاد مسئولان برای ساختن موزه دادند ولی هنوز خبری نشده و به نظرم مسئولان جدا از بهره گیری سیاسی باید فکر به حال آبادی این ملک کهن کنند.
این موسیقدانان فولکلور با اشاره جو افسرده در منطقه خود گفت:اگر اداره ارشاد به صورت ماهیانه در شهرهای سیستان برای کنسرت برنامه ریزی می کرد شاید این جو ناخوشایند و رعب آور در این منطقه نبود.مردم دوست دارند تفریح داشته باشند.خوشحال باشند.زندگی کنند.متاسفانه اداره ارشاد اسلامی در منطقه بسیار کوتاهی می کند.
شیرمحمد اسپندار در پاسخ به این پرسش که آیا این ساز را کسی هم آموزش داده،گفت: قبلا دو تا شاگرد داشتم که برخی از مدل نواختن ها را یاد گرفته اند اما خب به دلیل اینکه اینجا وضعیت اقتصاد بسیار بد است و همه گرفتار نان هستند یادگیری این ساز را رها کرده اند.اصلا ساز یاد بگیریند چه بخورند؟چه ببرنند برای خانواده هایشان؟
وی ادامه داد:متاسفانه- بلوچ دونلی یاد نمی گیرد. سخت است. از پسرانم نزدیکتر به من چه کسی؟ وقتی پسرانم دونلی یاد نمی گیرند، یعنی نواختن دونلی کار سختی است. من به پاکستان، بمبئی و هند رفتم و آنجا نی زدن را یاد گرفتم. اما حلیم آتشگر، تنها شاگرد زابلی من در آموختن پیشرفت هایی دارد. او سرنا نواز است و "نفس گردانی" بلد است.
وی درباره نفس گردانی اینگونه توضیح داد: یعنی من وقتی می خواهم نی بزنم، نفس عمیقی می کشم، دراین حال هم نی می نوازم و هم نفس می کشم. من تا 30 دقیقه می توانم این کار را بدون مشکل انجام دهم اما خیلی از بزرگان نی نوازی نمی توانند.
وی در ادامه گفت: یک بار به تهران آمدم و چند ماه برای اساتید بزرگ نی از جمله موسوی و کسایی در مجموعه سعدآباد، کلاس آموزش دونلی گذاشتم، اما آنها هم می گفتند که این کار، کار سختی است چون نفس گردانی کار هر کس نیست. حالا خدارا شکر این شاگرد زابلی ام، نواختن دو آهنگ را یاد گرفته است.
وی درباره حضور در جشنواره ها گفت: بودن در جشنواره خیلی خوب است. اما چند سالی است که انگار قرار نیست کسی شاد باشد و جشنواره ای برگزار نمی شود یا من را دعوت نمی کنند. قبلاً به خیلی از مراسم ها و جشنواره ها دعوت می شدم اما 5-6 سالی می شود که انگار شادی تعطیل شده است و کسی من را برای اجرای برنامه دعوت نمی کند. آن وقت ها که جشنواره برگزار می شد، شهرهای مختلف دعوتم می کردند. تهران، یزد، کرمان و... مردم زیادی برای اجرای برنامه های من می آمدند، تا جایی که می گفتند، خیلی ها بلیط گیرشان نیامده است، اما این روزها برنامه ای برگزار نمی شود. یا اگر برنامه ای برگزار می شود دیگر از من دعوت نمی کنند.
بر اساس این گزارش، دونلی، ساز بادی كمیاب و متشكل از دو نی است كه در اصطلاح محلی به آن نر و ماده می گویند و در آن نی راست با هفت سوراخ نغمه اصلی را می نوازد و نی چپ با هشت سوراخ اجرای نت پایه را بر عهده دارد و به صورت واخوان استفاده می شود. نواختن دونلی کار دشواری است آنقدر دشوار، که هنوز شیرمحمد اسپندار،شاگردی که بتواند تمام دانسته هایش را به او آموزش دهد، پیدا نکرده است. شیرمحمد اسپندار، یگانه استاد دونلی نواز، اهل بمپور بلوچستان است. او در نوجوانی به پاکستان رفت و پس از کسب تجربه در زمینۀ موسیقی به ایران بازگشت. اسپندار که دکترای افتخاری موسیقی سنتی از کشور فرانسه و دیپلم افتخار نوازندگی در ایران را دارد می گوید که این روزها گوشه ای غریب افتاده است، چون برنامه ای برگزار نمی شود یا اگر برنامه ای برگزار می شود دیگر از من دعوت نمی کنند.
شیرمحمد اسپندار،تنها دونلی نواز ایران در گفت و گو با خبرنگار موسیقی تابناک فرهنگی گفت:قرار بود برای من موزه ای ساخته شود.زمین آماده است ولی هنوز اتفاقی نیفتاده است و پس از مرگ من هم به چه در من میخورد؛چرا که الان می توانم آنچه دارم را به دیگران آموزش دهم بعد از مرگم به چه کار می آید.
وی افزود: قول های زیاد مسئولان برای ساختن موزه دادند ولی هنوز خبری نشده و به نظرم مسئولان جدا از بهره گیری سیاسی باید فکر به حال آبادی این ملک کهن کنند.
این موسیقدانان فولکلور با اشاره جو افسرده در منطقه خود گفت:اگر اداره ارشاد به صورت ماهیانه در شهرهای سیستان برای کنسرت برنامه ریزی می کرد شاید این جو ناخوشایند و رعب آور در این منطقه نبود.مردم دوست دارند تفریح داشته باشند.خوشحال باشند.زندگی کنند.متاسفانه اداره ارشاد اسلامی در منطقه بسیار کوتاهی می کند.
شیرمحمد اسپندار در پاسخ به این پرسش که آیا این ساز را کسی هم آموزش داده،گفت: قبلا دو تا شاگرد داشتم که برخی از مدل نواختن ها را یاد گرفته اند اما خب به دلیل اینکه اینجا وضعیت اقتصاد بسیار بد است و همه گرفتار نان هستند یادگیری این ساز را رها کرده اند.اصلا ساز یاد بگیریند چه بخورند؟چه ببرنند برای خانواده هایشان؟
وی ادامه داد:متاسفانه- بلوچ دونلی یاد نمی گیرد. سخت است. از پسرانم نزدیکتر به من چه کسی؟ وقتی پسرانم دونلی یاد نمی گیرند، یعنی نواختن دونلی کار سختی است. من به پاکستان، بمبئی و هند رفتم و آنجا نی زدن را یاد گرفتم. اما حلیم آتشگر، تنها شاگرد زابلی من در آموختن پیشرفت هایی دارد. او سرنا نواز است و "نفس گردانی" بلد است.
وی درباره نفس گردانی اینگونه توضیح داد: یعنی من وقتی می خواهم نی بزنم، نفس عمیقی می کشم، دراین حال هم نی می نوازم و هم نفس می کشم. من تا 30 دقیقه می توانم این کار را بدون مشکل انجام دهم اما خیلی از بزرگان نی نوازی نمی توانند.
وی در ادامه گفت: یک بار به تهران آمدم و چند ماه برای اساتید بزرگ نی از جمله موسوی و کسایی در مجموعه سعدآباد، کلاس آموزش دونلی گذاشتم، اما آنها هم می گفتند که این کار، کار سختی است چون نفس گردانی کار هر کس نیست. حالا خدارا شکر این شاگرد زابلی ام، نواختن دو آهنگ را یاد گرفته است.
وی درباره حضور در جشنواره ها گفت: بودن در جشنواره خیلی خوب است. اما چند سالی است که انگار قرار نیست کسی شاد باشد و جشنواره ای برگزار نمی شود یا من را دعوت نمی کنند. قبلاً به خیلی از مراسم ها و جشنواره ها دعوت می شدم اما 5-6 سالی می شود که انگار شادی تعطیل شده است و کسی من را برای اجرای برنامه دعوت نمی کند. آن وقت ها که جشنواره برگزار می شد، شهرهای مختلف دعوتم می کردند. تهران، یزد، کرمان و... مردم زیادی برای اجرای برنامه های من می آمدند، تا جایی که می گفتند، خیلی ها بلیط گیرشان نیامده است، اما این روزها برنامه ای برگزار نمی شود. یا اگر برنامه ای برگزار می شود دیگر از من دعوت نمی کنند.
بر اساس این گزارش، دونلی، ساز بادی كمیاب و متشكل از دو نی است كه در اصطلاح محلی به آن نر و ماده می گویند و در آن نی راست با هفت سوراخ نغمه اصلی را می نوازد و نی چپ با هشت سوراخ اجرای نت پایه را بر عهده دارد و به صورت واخوان استفاده می شود. نواختن دونلی کار دشواری است آنقدر دشوار، که هنوز شیرمحمد اسپندار،شاگردی که بتواند تمام دانسته هایش را به او آموزش دهد، پیدا نکرده است. شیرمحمد اسپندار، یگانه استاد دونلی نواز، اهل بمپور بلوچستان است. او در نوجوانی به پاکستان رفت و پس از کسب تجربه در زمینۀ موسیقی به ایران بازگشت. اسپندار که دکترای افتخاری موسیقی سنتی از کشور فرانسه و دیپلم افتخار نوازندگی در ایران را دارد می گوید که این روزها گوشه ای غریب افتاده است، چون برنامه ای برگزار نمی شود یا اگر برنامه ای برگزار می شود دیگر از من دعوت نمی کنند.
لینک کوتاه: http://akhtariran.ir/5112