جهش دانشگاه ها به سوی کارآفرینی

به گزارش تابناک فرهنگی به نقل از ایرنا، محمد فرهادی با تاکید بر اینکه آموزش در دانشگاه ها باید به صورت عملی و کارورزی باشد، می افزاید: افزایش ارتباط دانشگاه با صنعت و فرصت های مطالعاتی برای اساتید و دانشجویان ضروری است.
فرهادی پس از تصدی وزارت علوم همواره از حرکت دانشگاه ها به سوی کارآفرینی سخن راند مساله ای که به نظر می رسد در سال های گذشته برنامه های آموزشی دانشگاه ها کمتر به آن پرداخته است.
محتوای آموزشی دانشگاه ها هنوز دانشجویان را کارآفرین تربیت نمی کند موضوعی که یکی از دغدغه های کارشناسان و مسئولان بوده و هست.
هر چند آموزش و پرورش برای ورود دانش آموزان به بازار کار شاخه های فنی و حرفه ای و کاردانش را در مدارس طراحی کرده اما آموزش های این مدارس دانش آموزان را تکنیسین تربیت نمی کند و آنان در بازار کار به عنوان نیروهای غیرحرفه ای محسوب می شوند.
برخی کارشناسان می گویند محتوای آموزشی دانشگاه ها به ویژه در دانشگاه های مهندسی و فنی با تحولات جهانی و نیازهای کنونی فاصله دارد از این رو دانشجویان این نظام برای فعالیت در دستگاه های مختلف نیازمند تجارب و آموزش های روز هستند.
دانشگاه های فنی و مهندسی و آموزشکده هایی از این دست نیز وضعیت مشابهی دارند و محتوای آموزشی آنها معمولا قدیمی بوده و با نیازهای روز فاصله دارد.

 آغاز تحول جدید
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید به نظر می رسد تحولی در این نوع آموزش ها در حال وقوع است و برنامه ریزان نظام آموزشی درصدند محتوای دروس را عملیاتی و کاربردی کنند.
پس از انتخاب حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی به عنوان رییس جمهوری، دولت تدبیر و امید یکی از اقدامات های خود را بهره مندی از توان حداکثری ظرفیت های درون کشور متمرکز کرده به گونه ای که طی 2 سال گذشته نیز تقریبا در تمامی سخنرانی های رییس جمهوری بدان اشاره شده است.
تاکید رهبر انقلاب در بهره مندی از توان داخلی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور؛ دولت تدبیر و امید را بر آن داشت تا با افزایش تولید و رونق، به عنوان مهمترین عامل داخلی، عزم خود را برای رسیدن به این هدف جزم کند.
سیاست های دولت یازدهم طی دو سال گذشته در راستای فرمایشات رهبر معظم انقلاب بوده و بر همین اساس با عزم و اراده و اعتقاد به رشد اقتصادی کشور فعالیت هایی را از ابتدای آغاز به کار خود در دستور کار مدیران و مسئولان قرار داد که رونق آماری کنونی در زمینه صنعت و تولید محصول همان لبیک گویی دولتمردان بوده است.
این فرمایش رهبری سرلوحه تمامی اقدامات دولتمردان کابینه اعتدال قرار گرفته است به گونه ای که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز بر همین اساس، اجرای برنامه های توسعه کمی و کیفی و ایجاد رشته های کارآفرینی در دانشگاه ها را در دستور کار قرار داده است.
تاسیس رشته های جدید و کنار گذاشتن رشته های قدیمی، تحقیق، پژوهش، ایجاد پارک های علم و فناوری، توسعه دانشگاه های کارآفرین و افزایش مراکز تحقیقاتی از اولویت های این وزارتخانه در دولت یازدهم به شمار می رود.

اغلب دروس فنی و مهندسی قدیمی هستند
رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این زمینه به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: متاسفانه بسیاری از دروس فنی و مهندسی قدیمی بوده و مربوط به اوایل انقلاب هستند.
سیداحمدرضا معتمدی گفت: باید اذعان داشت که این دروس با تحولات جهانی و نیز نیازهای کنونی کشور تطبیق ندارند.
وی افزود: البته اغلب این دروس در مقطع کارشناسی دانشگاه ها بوده و در مقاطع ارشد و دکتری کمتر شاهد این نواقص هستیم چرا که اساتید این مقاطع اطلاعات خودشان را همیشه به روز می کنند.
رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر ادامه داد: معتقدم با توجه به شرایط کنونی نیازمند بازنگری جدی در دروس فنی و مهندسی به ویژه در مقطع کارشناسی هستیم.
وی خاطرنشان کرد: این سیاست در برنامه های دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز دیده شده و بر همین اساس به تمامی دانشکده ها ابلاغیه ای مبنی بر بازنگری برنامه ها ارائه شده است.
معتمدی یادآور شد: برای ایجاد دانشگاه های کارآفرین و نسل سوم که همان تولید ثروت است؛ باید در دروس دانشگاهی کنونی بازنگری صورت گیرد.
وی تصریح کرد: می توانیم با افزودن کارآموزی و پروژه های عملی در برخی از دروس آنها را کاربردی تر و تخصصی تر کنیم.
رییس دانشگاه صنعتی امیرکبیر در مورد سند طرح آمایش آموزش عالی نیز اظهار داشت: این آمایش پروژه ای متمرکز بوده و اگر نتایج آن به دانشگاه ها ارائه شود به طور حتم ما نیز ابلاغ خواهیم کرد.

سیاست وزارت علوم، کاربردی و عملیاتی ساختن دروس دانشگاهی است
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت و گو با ایرنا با اشاره به تغییر برخی از محتواهای برنامه های آموزشی در کشور اظهار داشت: محتوای بیش از 2 هزار و 100 برنامه درسی از 4 هزار و 200 رشته محل در سرتاسر کشور در دست بررسی و تغییر است.
مجتبی شریعتی نیاسر با تاکید بر لزوم بازنگری دروس دانشگاهی گفت: تقریبا نزدیک به 600 درس دانشگاهی از قدمت بالای 10 سال برخوردار است و این در حالی است که گاهی تاریخچه برخی از دروس به بیش از 20 یا 30 سال گذشته باز می گردد.
وی افزود: از مجموع 600 درس ذکر شده 300 مورد آن مربوط به شورای تحول بوده و بر همین اساس نیز به آنها واگذار شده است.
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یادآور شد: متاسفانه بازنگری این 300 درس در شورای تحول بسیار کند بوده و هنوز به موارد جدی پرداخته نشده است.
وی خاطرنشان کرد: 300 رشته باقیمانده خارج از اختیارات شورای تحول بوده و در حوزه کاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
شریعتی نیاسر تصریح کرد: این 300 دروس هم اکنون در حال بررسی و بازنگری بوده و امیدوارم تا پایان شهریورماه امسال به پایان برسد.
وی یادآور شد: بازنگری در دروس علوم پایه، علوم انسانی و علوم مهندسی در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به دقت در حال انجام بوده و تا کنون 70 درصد آن به اتمام رسیده و مابقی نیز طی هفته های آینده به پایان می رسد.
وی اظهار داشت: کارآفرینی، رویکرد و سیاست کلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این بازنگری ها است تا محتوای دروس تا حد ممکن عملیاتی و کاربردی شود.
شریعتی نیاسر با اشاره به چگونگی بازنگری دروس دانشگاهی گفت: این تصمیم گیری ها بر عهده 70 کارگروه تخصصی متشکل از 500 اساتید صاحب نام و فرهیخته دانشگاهی است.
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری افزود: البته در دروس حوزه هایی همچون هنر، دامپزشکی، کشاورزی و غیره این روند کند بوده اما امیدواریم تا مهرماه این رشته ها نیز بازنگری شوند.

 اتمام ویرایش دوم سند طرح آمایش آموزش عالی
بر پایه این گزارش همچنین محمد فرهادی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری طی روزهای گذشته از ارائه سند طرح آمایش آموزش عالی به شورای عالی انقلاب فرهنگی بازنگری رشته های تحصیلی خبر داده بود که شریعتی نیاسری در این زمینه گفت: ویرایش دوم این سند نیز به اتمام رسیده و طی روزهای آینده به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه خواهد شد.
وی خاطرنشان کرد: باید براساس طرح آمایش آموزش عالی به مسائل پژوهشی و علمی دانشگاه ها توجه و رسیدگی کنیم و برای دست یابی به نتیجه مطلوب، سعی کرده ایم تا بر اساس ‏ضرورت ها، اهمیت و نیازهای هر منطقه، آمایش ها صورت گیرد‎.‎
شریعتی نیاسر اظهار کرد: هدف طرح آمایش آموزش عالی این است که زمینه ای فراهم شود تا دانشگاه ها و مراکز علمی از ماموریت خود آگاه باشند و شاخص های تعیین این ماموریت ها نیز تعیین شود.
معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: باید با توجه به ظرفیت بومی، شرایط اقلیمی و مرزی، توانمندی های علمی، زمینه های تخصصی موجود در دانشگاه ها، شیوه های آموزشی و غیره بتوانیم نظام آموزش عالی را هدفمند کرده و سامان دهیم.
وی با تاکید بر اینکه در سامان دهی باید نگاهی به گذشته و آینده داشت، افزود: نگاه به گذشته به این دلیل است که بررسی شود در گذشته چه روندی از پیشرفت ها یا پسرفت ها حاصل شده است و رشد آموزش عالی به چه میزان معنادار بوده است و نگاه به آینده هم به این دلیل است که بررسی شود چگونه می توان خود را با اسناد بالا دستی تطبیق داد.
معاون آموزشی وزیر علوم خاطرنشان کرد: این مسایل در سند آمایش آموزش عالی بررسی می شود و در نتیجه ارایه مجوز هم معنا پیدا می کند در طرح آمایش آموزش عالی تاکید می شود که برای مجوز باید نیاز جامعه دیده شود، همین رشد بی رویه تعداد دانشجویان و فارغ التحصیلان که با مشکل مواجه شده است حاصل بی توجهی به سند آمایش آموزش عالی است.

فرصت های مطالعاتی و طرح آمایش آموزش عالی
اکنون در مراکز علمی دنیا، آموزش علاوه بر مباحث نظری، به صورت عملی و کارورزی نیز ارائه می شود و در دولت تدبیر و امید نیز به این امر توجهی ویژه شده و هم اکنون شاهد ارتباط مناسب و مطلوب دانشگاه ها با صنعت هستیم.
البته این روند در ابتدای راه بوده و باید برای افزایش ارتباط دانشگاه با صنعت گام های موثرتر بیشتری برداشته شود که از جمله این راهکارها فراهم ساختن زمینه ای برای استفاده از فرصت های مطالعاتی در مراکز صنعتی کشور جهت اساتید و دانشجویان و طرح آمایش آموزش عالی است.