فیلم های توقیفی که در دولت روحانی رفع توقیف شدند

توقیف اما می تواند دلایل مختلفی داشته باشد، گاهی نام بابک زنجانی عامل توقیف یک فیلم است و گاهی نشان دادن بخشی از واقعیت جامعه فیلمی را از اکران باز می دارد.

به گزارش تابناک فرهنگی به نقل از ایسکانیوز، در دولت  احمدی نژاد فیلم های بسیاری با برچسب توقیف روبرو شدند، غیر از برچسب توقیف هم وقتی دولت نمی توانست فیلمی را با دلایل واقعی توقیف کند، حوزه هنری وارد عمل شده و با تحریم فیلم ها و اکران نکردنشان عملا همان توقیف را در شکل و شمایل دیگری انجام می داد هرچند این برخورد قهرآمیز حوزه هنری با برخی فیلم ها هنوز  هم وجود دارد.

بازگشایی خانه سینما، وعده ای که عملی شد
با سر کار آمدن حسن روحانی برخورد قهرآمیز با سینماگران حداقل در ظاهر کمتر شد تا جایی که حتی بعضی از فیلم هایی که در زمان دولت گذشته امکان اکران نداشتند موفق شدند به نمایش عموم درآیند.

زمان نامزد شدن روحانی برای ریاست جمهوری، او وعده هایی به اهالی سینما داد؛ از جمله وعده هایی که حسن روحانی به اهالی سینما داد به موارد زیر می توان اشاره کرد:
- به حداقل رساندن کنترل ها در حوزه سینما
- واگذاری ممیزی و امور سینما به تشکل های سینمایی و سینماگران متخصص
- بازگشایی خانه سینما در ماه اول
- تشکیل نظام صنفی سینمایی و واگذاری امور سینما به این تشکل ها
در میان این وعده ها بازگشایی خانه سینما وعده ای بود که عملی شد. از میان قول های دیگری که روحانی به سینماگران داده واگذاری ممیزی و امور سینما به تشکل های سینمایی و سینماگران متخصص است، با تحقق این وعده احتمال توقیف فیلم ها بسیار کم خواهد شد و سینماگران با آرامش بیشتری فیلم خواهند ساخت اما این شعار هنوز عملی نشده است.

توقیف فیلم هایی با موضوع اتفاقات سال ۸۸
هنوز هم پایگاه های تصمیم گیری فراوانی برای سینمای ایران وجود دارند که یک فیلم را در زمان ساخت و اکران با مشکل مواجه می کنند، بسیاری از تصمیم ها درباره فیلم های سینمایی ایران خارج از وزارت ارشاد گرفته می شود و وزارت ارشاد هنوز موفق نشده در مقابل نهادهای تصمیم گیری متفرقه برای سینما کاری از پیش ببرد.
یکی از این نهادهای متفرقه، مجلس شورای اسلامی است که زورش بیشتر از وزارت فرهنگ است و با اکران بعضی از فیلم های به قول خودشان مسئله دار، مخالفت می کند.
در همین راستا، محمدعلی پورمختار، رییس کمیسیون اصل 90 مجلس، در نامه ای خطاب به حجت الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، خواستار جلوگیری از اکران فیلم های مرتبط با حوادث 88 شده.

یکی از فیلم هایی که موضوع آن مرتبط با اتفاقات سال ۸۸ است، فیلم «آشغال های دوست داشتنی» ساخته محسن امیر یوسفی است. این فیلم به همین دلیل توقیف شده هر چند با روی کار آمدن دولت یازدهم بحث هایی به میان آمد که این فیلم بتواند جواز حضور در سی و دومین جشنواره فیلم فجر را کسب کند اما «آشغال های دوست داشتنی» در جشنواره اکران نشد. بعد از جشنواره هم خبرها و اظهار نظرهای رسانه ای زیادی درباره این فیلم شد ولی در نهایت علی جنتی، وزیر فرهنگ گفت: این فیلم پروانه نمایش ندارد و اکران هم نخواهد شد. در اواخر کار سازمان سینمایی دولت دهم بود که جواد شمقدری هم طی مصاحبه ای گفت: اگر ما به این فیلم مجوز ندهیم، دولت بعدی هم این فیلم را اکران نخواهد کرد.
«عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان نیز فیلم دیگری است که به دلیل نزدیکی موضوعش به اتفاقات سال ۸۸ در جشنواره سی و دوم اکران شد اما نتوانست جواز اکران را کسب کند و به نمایش عمومی در آید و همچنان در توقیف به سر می برد.

«سپید و سیاه» ساخته قاسم جعفری نیز درباره اتفاقات سال 88 بوده و مسائل این یک سال را روایت می کند. پنج سال از توقیف «سپیده و سیاه» می گذرد و یکی از همان فیلم هایی است که کمیسیون اصل 90 مجلس روی آن بحث دارد.
فیلم هایی هم وجود دارند که پیش از اتفاقات 88 ساخته شده اند اما برچسب توقیف گریبان آنها را گرفته و به بهانه های مختلف اجازه اکران پیدا نمی کنند، نکته جالب این است که بیشتر فیلم های توقیفی پروانه نمایش هم دارند.

فیلم های توقیفی که در دولت روحانی اکران شدند
اما با این حال با روی کار آمدن دولت روحانی تعدادی از فیلم های توقیف شده با اصلاحاتی موفق به اکران عمومی شدند، اکران فیلم های توقیفی شاید بتواند کمی از هجمه های وارد بر وزارت فرهنگ را کم کند و فیلمسازان را به آینده فیلم هایشان امیدوارتر سازد.
از فیلم های توقیفی که در این دو سال اکران شده و یا قرار است اکران شوند، فیلم «قصه ها» به کارگردانی رخشان بنی اعتماد یکی از آنهاستکه به دلیل آنچه سیاه نمایی خوانده می شود به مدت 2 سال توقیف شد اما حالا این فیلم در گروه سینمایی آزاد اکران می شود و با استقبال خوب مخاطبان هم روبرو بوده است.
«از رئیس جمهور پاداش نگیرید» ساخته کمال تبریزی، یکی از رکوردداران فیلم های توقیفی به شمار می آید، این فیلم در سال 87 ساخته شد و به دلیل موضوعش با برچسب توقیف مواجه شد، داستان فیلم در مورد یکی از مدیران دولتی است که به ماموریت های خارجی می رود اما برای پاداش او را به سفر حج می فرستند.
کمال تبریزی برای اینکه «از رئیس جمهور پاداش نگیرید» اکران شود با تغییر نام آن به « پاداش» موافقت کرد، اما باز هم به نمایش عمومی درنیامد، حال پس از 6 سال قرار است این فیلم از سوم تیرماه به سرگروهی پردیس «زندگی» اکران شود.
«گس» کیارش اسدی زاده، فیلمی که سال 90 ساخته شد این فیلم اولین فیلم سینمایی کیارش اسدی زاده است و توانست در جشنواره رم ایتالیا جایزه بهترین بازیگران زن و مرد نوظهور را دریافت کند. سه سال از توقیف این فیلم می گذرد و هنوز دلیل اصلی توقیف آن مشخص نیست تا اینکه امسال از اردیبهشت ماه «گس» در گروه «هنر و تجربه» اکرانش آغاز شد.
«آمین خواهیم گفت» ساخته سامان سالور فیلم دیگری است که برچسب توقیف را با خود به یدک می کشد، این فیلم سال 89 ساخته شد، وزارت ارشاد برای دادن پروانه نمایش به این فیلم از سالور خواست تا با حذف یک سکانس به «آمین خواهیم گفت» پروانه نماش دهد که در نهایت سالور در گفتگو با خبرنگار سینمایی ایسکانیوز، از پذیرش اصلاحات خبر داد و گفت: 9 دقیقه از فیلم برای گرفتن پروانه نمایش حذف شده است.
«آمین خواهیم گفت» قرار است عید فطر در گروه « هنر و تجربه» اکرانش را آغاز کند.
«پرویز» ساخته مجید برزگر، فیلم دیگری است که بی هیچ دلیل خاصی در دولت دهم توقیف شد، این فیلم پس از دو سال توقیف، سال ۹۳ در گروه «هنر و تجربه» به نمایش عمومی درآمد و با استقبال بسیار خوب مخاطبان روبرو شد. مجید برزگر در گفتگو با ایسکانیوز، در مورد دلایل توقیف فیلم گفت: هیچ گاه جواب درستی به من در مورد توقیف فیلم نمی دادند فقط می گفتند، فیلم سیاه نمایی است.
«زادبوم» فیلمی به کارگردانی ابوالحسن داوودی است که حتی موفق به کسب تندیس فیلم برگزیده از نگاه ملی در جشنواره بیست و هفتم فجر نیز شده است. «زادبوم» از سال 87 تاکنون به نوعی در توقیف به سر می‌برد.
برای این فیلم سال 93 پروانه نمایش صادر شد، «زادبوم» در سال 87 در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد ولی به دلیل موضوع آن که برخی منتقدان آن را طعنه‌ای نمادین به مسایل سیاسی می دانستند، امکان اکران نیافت. در این فاصله هربار که مساله رفع توقیف فیلم مطرح شد باز هم منتقدان علیه آن موضع گرفته و اعلام کردند این فیلم نباید به اکران عمومی درآید.
ابوالحسن داوودی در گفتگو با ایسکانیوز از اکران شدن «زادبوم» پس از «رخ دیوانه» خبر داد و گفت: «زادبوم» مشکلی برای اکران ندارد چون پروانه نمایش دارد و با اصلاحیه ای که در مورد این فیلم صورت گرفته ده دقیقه از فیلم کم شده است.
او در مورد تاخیری که در اکران «زادبوم» به وجود آمده افزود: شصت درصد سرمایه گذاری «زادبوم» بر عهده حوزه هنری است. در مواردی با مدیران حوزه هنری اختلاف داشتم ، به همین دلیل خواستم که به توافق درستی با آنها برسم بعد «زادبوم» اکران شود. اما در هر صورت فیلم مشکلی برای پخش ندارد و بعد از اتمام اکران «رخ دیوانه» مقدمات اکران «زادبوم» انجام می شود.
بابک زنجانی و ملک مطیعی یک فیلم را توقیف کردند

اما در این میان هنوز فیلم هایی هستند که سنگینی برچسب «توقیف» را با خود حمل می کنند، از آن جمله می توان فیلم «خرس» ساخته خسرو معصومی را نام برد که در سال 90 ساخته شد و در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. فیلم درباره رزمنده ای است که پس از سال ها اسارت هنگام بازگشت متوجه می شود زندگی خصوصی اش دستخوش تغییر شده است. سال گذشته همین حوالی بود که معصومی برای این فیلم توقیف شده درخواست پروانه نمایش داده بود و خبر از این داد که تلاش می کند این فیلم با کمترین ممیزی به اکران برسد اما هنوز خبری از رفع توقیف آن نیست. معصومی گفته بود: «این فیلم برای بازده زمانی خاصی ساخته نشده و دلم روشن است که این فیلم بالاخره اکران می شود».
«صد سال به این سال ها» به کارگردانی سامان مقدم است، هشت سال از توقیف این فیلم می گذرد. فاطمه معتمد آریا بازیگر نقش زنی به نام ایران است که سامان مقدم، سی و چند سال از زندگی او را در گذشته به تصویر می کشد.
«بلوک 9 خروجی 2» ساخته علیرضا امینی است، این فیلم حکایت زن و شوهری است که چند سال از جدایی شان می گذرد اما بعد از مرگ مادربزرگ برای بهبود و سلامت روحی دخترشان به مسافرت می روند. این فیلم تنها به دلیل تلخ بودن از حضور در سی و دومین جشنواره فیلم فجر باز ماند.
«این یک رویاست» اولین فیلم کارگردانش، محمود غفاری است، اتفاق جالبی که برای این فیلم رخ داد این بود که وقتی صدور پروانه نمایش این فیلم منتفی شد، به کارگردان اعلام شد تا درخواست پروانه ویدیویی برای عرضه فیلم در شبکه نمایش خانگی را به وزارت ارشاد ارائه کند تا این فیلم در این شبکه نمایش خانگی توزیع شود. وزارت ارشاد برخلاف وعده های خود به این فیلم پروانه نمایش نداد. داستان فیلم درباره زندگی دختری جوان در تهران است که با مسائل مالی دست به گریبان است.
«پریناز» به کارگردانی بهرام بهرامیان است، این فیلم پروانه نمایش دارد اما خبری از اکران آن هنوز نشده، دلیل توقیف این فیلم که موفق نشد نظر داوران را برای حضور در جشنواره سی و دوم فجر جلب کند اینگونه گفته شد؛ گریم غیرقابل قبول بازیگران به خصوص بازیگر اصلی زن فیلم. فاطمه معتمد آریا ایفاگر نقش «پریناز» در این فیلم است.
«مهمونی کامی»، اولین فیلم علی احمدزاده است. دو سال از ساخت این فیلم می گذرد ولی هنوز خبری از اکران آن نیست. نازنین فراهانی، بازیگر و نویسنده طرح این فیلم در گفتگویی با خبرنگار سینمایی ایسکانیوز گفت: تنها به این دلیل که «مهمونی کامی» بخشی از واقعیت جامعه را عنوان می کند توقیف شده و هنوز دلیل مشخصی برای اکران نشدن آن وجود ندارد.
«نقش نگار» به کارگردانی علی عطشانی است. حضور ناصر ملک مطیعی در این فیلم از دلایل توقیف آن عنوان شده، علی عطشانی با فیلم «نقش نگار» نتوانست به جشنواره فجر سی و دوم راه یابد. «نقش نگار» به دلیل نام تهیه کننده اش یعنی بابک زنجانی و حضور ناصر ملک مطیعی با حاشیه های فراوانی همراه شد.
«آتشکار» دومین فیلم محسن امیریوسفی است. امیر یوسفی این فیلم را پس از «خواب تلخ» در سال 86 ساخت. حمید فرخ نژاد در «آتشکار» بازی می کند «آتشکار» داستان یک کارگر آتشکار است که بر سر گرفتن تصمیمی با روح پدرش درگیر می‌شود. آتشکار، طنزی مدرن در باره ارزش های مردسالارانه رو به زوال در جامعه سنتی ايران است که در تقابل با رشد مدرنيسم قرار گرفته است. حمید فرخ‌نژاد تنها بازیگر حرفه‌ای فیلم است که با چهره و گویشی متفاوت در آن بازی کرده، فیلم به تهیه‌کنندگی امیریوسفی و مشارکت مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی تولید شده است. از دلایل توقیف این فیلم مضمون بی پروای آن است.
«خانه پدری» فیلمی ساخته کیانوش عیاری که سال ۸۹ ساخته شده از همان سال توقیف شد و تنها در جشنواره سی و دوم فجر توانست اکران محدودی داشته باشد. قرار بود «خانه پدری» سال ۹۳ در گروه «هنرو تجربه» اکران شود که تنها \س از یک شب نمایش در سینما کوروش، باز هم توقیف شد.
این فیلم که قصه اتفاق‌های یک خانه قدیمی را از سال ۱۳۰۸ (اواخر دوره قاجار) تا ۱۳۷۹ روایت می‌کند با بازیگرانی همچون مهدی هاشمی، شهاب حسینی و مهران رجبی، ناصر هاشمی، مینا ساداتی، نازنین فراهانی و... در چند اپیزود ساخته شده و مسائل و مشکلات زنان ایران را در هفتاد سال اخیر به تصویر کشیده است. در این فیلم ناصر هاشمی (نقش کودکی) و مهدی هاشمی (نقش بزرگسالی) کاراکتر اصلی این فیلم را، که روایت زندگی‌اش از پانزده تا هشتاد سالگی به تصویر کشیده شده، بازی می‌کنند.