واژه «جهاد» از جمله واژگانی است که در سال‌های اخیر به کرات با پسوند و پیشوندهای فراوان در سطح جامعه و خاصه از زبان اندیشمندان مذهبی و بزرگان فرهنگی مطرح شده است . وقتی سخن از جهاد به میان می آید معانی مختلفی در ذهن متبادر میشود . جهاد کلمه مشتق از ريشه‌ي (ج هـ د) بوده و به معني بكار بردن تمام نيرو ، کوشش ، مبارزه و فعالیت است و اين کلمه معناي ديگري نيز دارد و آن خرج کردن انسان و تمام آنچه را که در وسع و توان دارد و تحمل کردن مشقت‌ها در راه رسيدن به هدف معلوم یعنی کوشش و مبارزه در عرصه‌های گوناگون. از زاويه‌ي ديگر، جهاد، هدف آفرينش انسان است. لذا روي زمين، امري مهم‌تر از جهاد نيست؛ زيرا اگر چنين نبود، خداوند پيامبرانش را با اين وظيفه مبعوث نمي‌کرد. رسول اکرم (صلى الله عليه و سلم)، اهميت جهاد را اين‌گونه بيان مي‌فرمايد: لَوَدِدْتُ اَنِّی اُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللهِ ثُمَّ اُحْیَا ثُمَّ اُقْتَلُ ثُمَّ اُحْیَا ثُمَّ اُقْتَلُ بسيار دوست دارم که در راه خدا شهيد شوم، سپس زنده شوم، باز شهيد شوم، دوباره زنده شوم، سپس شهيد شوم.
جهاد در حکومت اسلامی انواع مختلفی دارد که از آن میان می توان به جهاد دفاعی ، جهاد اجتماعی ، جهاد ابتدایی ، جهاد علمی ، جهاد سیاسی ، جهاد فرهنگی و ... اشاره کرد .
امروزه جهاد مصادیق فراوانی به خود گرفته است و صرف جنگ و خونریزی را معنا نمی کند . به تعبیر مقام معظم رهبری " مد ظله العالی " شرط جهاد، این است که در مقابله با دشمن باشد. این مقابله... یک وقت در میدان سیاست است که "جهادسیاسی" نامیده میشود؛ یک وقت هم در میدان مسائل فرهنگی است که به "جهادفرهنگی" تعبیر میشود.
اما آنچه که امروز جوامع بشری به آن نیازمند هستند " جهاد فرهنگی است " . تلاشی عمیق و مقدس برای نگهبانی از افکار ، نگاه و عواطف عالی انسانی و آرمان‌های بلند اجتماعی .
آغاز " جهاد فرهنگی " حرکت مردم برای خودسازی ، تزکیه اخلاقی، امر به معروف و ساختن جامعه اسلامی است. اقدامی ضروری برای شناخت انحراف ها ، نفوذ دشمن و تلاش جهت آگاهی و اطلاع رسانی صادقانه به شهروندان.
از دستاوردهای " جهاد فرهنگی " می توان به تحولات فکری ، اخلاقی و اجتماعی ، بازنگری در ناآگاهی ها ، تحول از عادت گرایی به وظیفه شناسی ، توجه به اخلاقیات ، پیشگامی در مقصد گرایی ، عبور از ناامیدی ، واقع بینی و خودباوری و ... اشاره کرد .
امید اینکه دست اندرکاران "جهاد فرهنگی "بتوانند با تلاش مضاعف در سال اقتصاد مقاومتی ، تولید و اشتغال با گسترش ایمان و دست یابی به اهداف بلند الهی و معنوی و گسترش قرارگاه های فرهنگی همچون کتابخانه ها ، فرهنگ‌سراها ، مراکز فرهنگی و استفاده بهینه از ظرفیت های شهری جایگاه خویش را بهتر بشناسند و نقش خویش را به عنوان مدیران و مسئولان فرهنگی این جبهه به خوبی ایفا کند.
خدیجه مهدی پور