به گزارش تابناک فرهنگی به نقل از روابط عمومی خانه کتاب، نشست هم اندیشی مدیر عامل خانه کتاب با تشکل های نشر درباره«تابستانه کتاب» با حضور حجت الاسلام علیرضا سبحانی نسب، رئیس انجمن ناشران کودک ونوجوان قم، نادرقدیانی، رئیس انجمن ناشران کودک و نوجوان تهران، محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، امیر صفرزاده، مدیر عامل شرکت تعاونی توزیع کنندگان کتاب تهران، مناف یحیی پور، معاون تولید کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان، رضا قمرزاده، معاون فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و سحر ترهنده، نماینده شورای کتاب کودک، پنجم تیرماه در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.
در ابتدای این نشست، مجید غلامی جلیسه، مدیر عامل خانه کتاب به هدف برگزاری این هم اندیشی اشاره کرد و گفت: در طول اجرای طرح اعطای یارانه کتاب به کتابفروشی مستمرا با تشکل های نشر ارتباط داشتیم تا از نقطه نظرات آنها بهره مند شویم. بنابراین موفقیت طرح های حمایتی از کتابفروش ها مدیون همدلی و همراهی این تشکل ها است.
او جامعه هدف طرح «تابستانه کتاب» را کودکان و نوجوانان عنوان کرد و گفت: در این طرح سعی کرده ایم اوقات فراغت کودکان و نوجوانان را در فصل تابستان در نظر بگیریم. بنابراین همه باید با ارائه نظرات و ایده های کاربردی بتوانیم تابستانه کتاب را به بهترین شیوه برگزار کنیم تا خانواده ها و کودکان و نوجوانان از تابستانه کتاب بهره مندی لازم را ببرند.
جلیسه با بیان اینکه تاکنون حدود 500 کتابفروشی از سراسر کشور در طرح «تابستانه کتاب» شرکت کرده اند، بیان کرد: 351 کتابفروشی متقاضی شرکت در طرح «تابستانه کتاب» از شهرستان هستند و مابقی در مراکز استان ها حضور دارند.31 استان کشور در این طرح مشارکت کرده اند. این درحالی است که در طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» 27 استان و در «عیدانه کتاب» 30 استان مشارکت داشته اند.
او با بیان اینکه تعدادی از استان ها در این طرح ها از عملکرد ضعیفی برخوردار بوده‌اند، گفت: سیستان و بلوچستان، قزوین، هرمزگان و خراسان شمالی از جمله این استان ها هستند. این استان ها هنوز هم حضور فعالی در طرح «تابستانه کتاب» ندارند. اما استان بوشهر روند رو به رشدی را در تابستانه کتاب داشته است. استان قم موفق شد تنها 11 کتابفروشی خود را در طرح عیدانه کتاب ثبت کند اما این تعداد در تابستانه کتاب تاکنون به 56 کتابفروشی رسیده است.
مدیر عامل خانه کتاب، با بیان اینکه استقبال از طرح تابستانه کتاب ما را به فکر افزایش بودجه انداخته است، گفت: این استقبال مسئولیت ما را دوچندان می کند که نسبت به انتخاب جامعه هدف خودمان در تابستانه کتاب با حساسیت بیشتری برنامه ریزی کنیم. در تابستانه کتاب همه 80 میلیون جمعیت ایران می توانند سهم داشته باشند. در این طرح، ملاک کارت ملی است و هر خانواده ای که تمایل داشته باشد می تواند از این یارانه استفاده کنند.
وی ادامه داد: در طرح عیدانه کتاب 103 هزار نفر مشارکت داشتند. این رقم با توجه به بازه زمانی که همه مردم به فکر دید و بازدید نوروزی هستند، رقم قابل توجهی است. در این مدت، بالغ بر 286 هزار جلد کتاب فروخته شد. این رقم نشان می دهد که می توانیم با این طرح ها ظرفیت بیشتری را در کتابفروشی ها ایجاد کنیم.
جلیسه درباره نحوه اطلاع رسانی به ناشران، کتابفروشان و مردم درباره اجرای طرح«تابستانه کتاب» گفت: در دوره گذشته از طریق پیامک و ایمیل به همه ناشران و کتابفروشان در باره اجرای این طرح اطلاع رسانی جامع و کاملی انجام شد. اطلاعات همه کتابفروشان و ناشران از طریق کتاب مرجع نشر ایران جمع آوری شده است. همچنین برای همه مدیران کل ارشاد استان ها در کل کشور طرح به صورت کامل شفاف سازی شد. بنابراین درصد قابل توجهی از کتابفروشان و ناشران مطلع شدند. ما در هر دوره خلاءها را شناسایی کردیم؛ به طوری که حدود 10 استان وضعیت خوبی برای عضویت نداشتند و تلاش شد که آنها را به عضویت دعوت کنیم.
مدیر عامل خانه کتاب با بیان اینکه تعدادی از کتابفروشان اعتماد کافی برای همکاری با ما را نداشتند، گفت: ما از ابتدا تلاش کردیم بار مالی کتابفروشان را پرداخت کنیم. به طوری که در عیدانه کتاب و کتابفروشی به وسعت ایران کمتر از دو هفته با همه کتابفروشی ها تسویه حساب کردیم.
وی ادامه داد: متاسفاته برخی از استان ها در حوزه کتابفروشی ضعف دارند و از داشتن یک کتابفروشی خوب محروم هستند. ما این کتابفروشی ها و استان ها را شناسایی می کنیم تا بتوانیم در این استان ها فعالیت بیشتری داشته باشیم. استان سیستان و بلوچستان از جمله این استان ها است. بنابراین ضعف این استان را نمی توان به حساب ضعف اطلاع رسانی طرح«تابستانه کتاب» بدانیم.
مدیر عامل خانه کتاب عنوان کرد: مبلغ پایه ای برای همه کتاب فروشی های عضو طرح در نظر گرفته شده است اما اگر کتابفروشی ها بتوانند در زمینه های اطلاع رسانی و جذب مخاطبان از طریق رسانه های مختلف و فعالیت در شبکه های اجتماعی فعالیت بیشتری داشته باشند ما می توانیم مبلغ پایه آنها را طبق ضوابط و اصول افزایش دهیم. همچنین اگر میزان فروش کتاب های کودک و نوجوان در یک کتابفروشی بالا باشد ما می توانیم مبلغ پایه آن را افزایش دهیم.
برگزاری مراسم جشن امضا با حضور نویسندگان در روزهای اجرای این طرح نیز از دیگر مواردی است که سهم یارانه کتابفروشی را افزایش می دهد. بنابراین کتابفروشان می توانند برای بهره مندی از تسهیلات بیشتر از نویسندگان و تصویرگران حوزه کودک برای حضور در کتابفروشی خود دعوت کنند.
جلیسه اظهار کرد: ما با تجزیه و تحلیل هر مرحله وارد مرحله بعدی اجرای طرح شدیم. در این زمینه رسانه ها به صورت قوی تر به آنالیز طرح ها پرداختند. بنابراین، ضعف ها شناسایی و برطرف شد و نقاط قوت همچنان ادامه پیدا می کند. ضعف های طرح های قبلی تا حد قابل قبولی در تابستانه کتاب برطرف شده است.
وی بیان کرد: در دو طرح قبلی برنامه ای برای اینکه به استانی با توجه به جمعیت آن بودجه اختصاص دهیم نداشتیم؛ بلکه سعی کردیم با کتابفروشی ها و با برنامه ریزی مناسب پیش برویم. در دو طرح قبلی کمبود بودجه نداشتیم. به عبارتی در تهران بودجه به میزان کمتری مصرف شد اما در مقابل شهرستانی ها از بودجه بیشتری استفاده کردند. حتی 10 کتابفروشی برتر طرح عیدانه کتاب جزو کتابفروشی های شهرستان بودند.
مدیر عامل خانه کتاب با بیان اینکه نمایشگاه کتاب با روح این طرح کاملا منافات دارد، گفت: هدف اصلی از اجرای این طرح ها، آشنایی مردم با کتابفروشی است. در این طرح می خواهیم به مردم یاد بدهیم که کتابفروشی در 365 روز سال فعالیت مستمری دارد. چگونگی آشنایی با کتابفروشی به عنوان یک برنامه می تواند در مرکز توجه کانون پرورش فکری کودکان قرار بگیرد. می توانیم به تناسب هر استان بروشور هایی با فضای کودکانه طراحی کنیم و در آنها کتابفروشی ها را به کودکان معرفی کنیم. همچنین می توانیم یک روز را تحت عنوان آشنایی با کتابفروشی در مراکز کانون پرورش فکری کودکان داشته باشیم.
جلیسه گفت: در کتاب کارنامه نشر کودک و نوجوان همه کتاب هایی که جوایز بین المللی گرفته اند معرفی شدند. همچنین در کتاب «کتابشناسی توصیفی آثار منتخب جشنواره های کتاب» به معرفی کتاب هایی که در جشنواره ها برگزیده شده اند، پرداختیم. شورای کتاب کودک، کانون پرورش فکری کودکان و انجمن ناشران کودک و نوجوان می توانند فهرست های اجمالی از کتاب های مناسب را در اختیار ما قرار دهند. ما در عیدانه کتاب، بخشی به نام پرفروش ترین کتاب در نظر گرفته بودیم. بنابراین در تابستانه کتاب نیز کتابهای پرفروش کودک و نوجوان وعمومی از هم جدا می شوند تا خانواده ها بهتر بتوانند کتاب های مورد نظر خود را انتخاب کنند.
جلیسه عنوان کرد: کامپیوتر جزو مقتضیات روزمره است. ما برای اجرای این طرح ها ناگزیر بودیم سیستم آنلاینی را طراحی کنیم تا رصد و ثبت اطلاعات به خوبی انجام شود. در خصوص اطلاعات شخصی ما سعی کرده ایم حداقل اطلاعات را از مردم بگیریم. برای ثبت نام بن دانش آموزی و دانشجویی فیلدهای زیادی را دریافت می کنند. اما برای طرح تابستانه کتاب حداقل فیلدها را در نظر می گیریم. ما علاوه بر نام و نام خانوادگی از خریداران، شماره تلفن همراه نیز دریافت می کنیم تا صحت سنجی اطلاعات به درستی انجام شود.
در ادامه، حجت الاسلام علیرضا سبحانی نسب، رئیس انجمن ناشران کودک ونوجوان به معرفی انجمن ناشران کودک و نوجوان قم پرداخت و گفت: این انجمن با 40 عضو فعالیت خود را آغاز کرد و در تلاش هستیم کتاب فاخر دینی را در دستور کار خود قرار دهیم.
وی توجه به کودک و نوجوان در طرح«تابستانه کتاب» را یک هوشیاری به موقع دانست و گفت: والدین به بهانه کودک و نوجوان به کتابفروشی ها می روند و برای خودشان نیز کتاب می خرند. به عبارتی کودکان واسطه ای برای آشنایی والدین با کتاب ها می شوند. بنابراین باید در اطلاع رسانی و تبلیغات به حوزه کودک و نوجوان توجه جدی تر صورت بگیرد.
سبحانی نسب با بیان اینکه سامان بخشی به کتابفروش ها از طریق این طرح باید به صورت جدی تری دنبال شود، گفت: تعدادی از این کتابفروشی ها با 10 میلیون وام به حیات خود ادامه می دهند.گزارشی که در این جلسه شنیدم افق روشنی را به من نشان می دهد که یارانه کتاب در جای خود مصرف می شود و به کتابفروش ها انگیزه حیات می دهد.
مناف یحیی پور از دیگر سخنرانان این نشست، گفت: در کانون پرورش فکری کودکان می توانیم برنامه ای تحت عنوان گردش گروهی اعضای کانون از کتابفروشی ها داشته باشیم. در این گردش، آشنایی و دید و بازدید از کتابفروشی ها مهمتر از خرید کتاب است. در هفته کتاب سال گذشته تعدادی از نویسندگان در مراکز استان با کودکان دیدار کردند. این برنامه ها را می توانیم در کتابفروشی ها نیز اجرا کنیم تا بچه ها همراه با یک نویسنده به کتابفروشی بروند.
در ادامه، سحر ترهنده توجه به کتاب در سطح ملی را اتفاق خوبی دانست، گفت: استفاده از بودجه و یارانه دولتی در بخش فرهنگ بسیار خجسته است. شورای کتاب کودک یک نهاد تولید کننده کتاب نیست بلکه یک نهاد بررس و پژوهشگر است. در حوزه خواندن ما با مشکل ترویج خواندن روبه رو هستیم. کودکان و نوجوانان ما با یارانه اختصاص داده شده به کتابفروشی ها به چه میزان به خواندن ترغیب می شوند؟ این موضوع نیاز به بررسی طولانی مدت دارد.
ترهنده ادامه داد: با تهیه فهرستی از کتاب های مناسب می توانیم جامعه هدف طرح تابستانه کتاب را به نحو بهتری مورد هدف قرار دهیم؛ چرا که خانواده ها برای انتخاب یک کتاب مناسب برای کودکان خود سر در گم هستند. بنابراین باید در کنار این طرح، فهرست های خوبی در اختیار خانواده ها قرار دهیم. این فهرست می تواند از سوی شورای کتاب کودک تهیه شود.
وی در پایان گفت: فهرست های جامع شورای کتاب کودک متناسب پژوهش است. خانواده ها به دنبال فهرست هایی هستند که آنها را به صورت مستقیم به سمت کتاب مورد نظر هدایت کند. این فهرست ها می تواند در کتابفروشی ها عرضه شود و خانواده ها با استفاده از آنها به انتخاب یک کتاب خوب دست بزنند.
در ادامه این نشست، محمدرضا توکل صدیق با بیان اینکه طرح«تابستانه کتاب» بر حمایت از کتابفروشی ها متمرکز است، گفت: تعهد و اعتمادسازی لازمه موفقیت این طرح است.
وی افزود: توجه به کودکان و نوجوانان از نکات مثبت این طرح است؛ چرا که یکی از محدودیت های این حوزه نداشتن یک ویترین خوب است. تعدادی از کتابفروشی های ما کتاب کودک عرضه نمی کنند و فضا برای عرضه این کتاب ها محدود است. اما در تابستانه کتاب بسیاری از کتابفروشی ها برای عرضه کتاب های کودک و نوجوان تشویق می شوند. در این طرح می توانیم از همکاری آموزش و پرورش نیز استفاده کنیم.
توکل در پایان گفت: در دراز مدت باید بتوانیم با ارائه سازوکارهای مناسب، خرید های دولتی و عمومی از ناشران از طریق کتابفروشان انجام شود. همه باید تلاش کنیم این فرهنگ را در جامعه نهادینه کنیم که احیای کتابفروشی، احیای نشر و کتابخوانی است. از این رو، کتابفروشی باید محل عرضه باشد.
در ادامه، نادر قدیانی بیان کرد: با فراهم کردن زیر ساخت های مناسب می توان طرح های حمایتی از کتابفروشی ها را در بلند مدت نیز ادامه داد. این طرح می تواند با مشارکت و همکاری ارشاد استان تهران، کانون پرورش فکری کودکان ، اتحادیه و تشکل ها به نحو شایسته ای به حیات خود ادامه دهد. ویترین کتابفروشی ها را باید تقویت کرد تا از گستردگی لازم برخوردار شوند.
محمود آموزگار از دیگر سخنرانان این نشست گفت: ضرورت استفاده از رایانه در این طرح مشکلاتی را برای کتابفروشی ها ایجاد کرد و عده ای از آنها از نداشتن سیستم الکترونیک در کتابفروشی خود گله مند بودند. اطلاعات شخصی در این طرح با ارائه کارت ملی ثبت می شود. این امر هم برای عده ای ایجاد نارضایتی کرده است. ما باید در صنف، دولت و مقامات تصمیم گیر بکوشیم به رقابت بین ناشران و کتابفروشان دامن نزنیم.