نخستین جشنواره آواها و نواهای رضوی، درقالب چهاردهمین جشنواره بینالمللی فرهنگی و هنری امام رضا (ع) در دهه کرامت در تهران برگزار میشود.
به گزارش سرویس موسیقی تابناک فرهنگی به نقل از روابط عمومی جشنواره آواها و نواهای رضوی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، درنشست اتاق فکراولین جشنواره آواها و نواهای رضوی گفت: امیدواریم جشنواره آواها و نواها در سالهای آتی بتواند چون نهادی فرهنگی ذیل جشنواره رضوی فعالیتهای خود را ادامه دهد و در بلندمدت تمام دستاندرکاران حوزه موسیقی را گرد هم جمع کند.
برزین ضرغامی ادامه داد: جشنوارهٔ رضوی در سالهای دور براساس دغدغههای موجود شکل گرفت و تبدیل به نهادی فرهنگی در کشورشد.
به گفته وی، درمجموع فعالیتهایی که در این سالها به همت وزارت ارشاد انجام شده، هیچیک همچون جشنوارهٔ امام رضا (ع) نتوانسته جایگاه خود را پیدا کند.
ضرغامی با بیان اینکه در جشنوارهٔ امام رضا (ع) خارج از مسائل فرهنگی و هنری، مسئلهٔ مهم، ارادتی است که نسبت به این حضرت وجود دارد، تصریح کرد: در این دوره از جشنواره به بخشهای پژوهشی توجه بیش تری شده و به همین سبب جشنوارهٔ آواها و نواها در ذیل این جشنواره پیشنهاد شد و قرار است اولین دورهٔ آن در هفتهٔ کرامت سال جاری برگزار شود.
** نگاه دینی به حوزهٔ موسیقی در نواهای رضوی
مدیرعامل بنیاد بینالمللی فرهنگی هنری امام رضا (علیهالسلام)، با اشاره به پیشنهاد برگزاری جشنوارهٔ آواها و نواهای رضوی به همت ادارهٔ ارشاد استان تهران و استقبال این بنیاد، گفت: ضرغامی علاقهمند به فعالیت در حوزههای هنری بوده اند و از این رو، جشنوارهٔ آواها و نواهای رضوی را پیشنهاد کردند. دلیل ورود نکردن ما تا به امروز، حساسیتهای موجود در این حوزه بود که با توجه به تأکید بر نگاه دینی این جشنواره به حوزهٔ موسیقی، دغدغهها برطرف میشود.
سیدجواد جعفری، افزود: امام رضا (ع) مأمن و پناهگاه و نعمتی است برای کشورما که شکرگزاری بر این نعمت، وظیفهٔ ما است. تکریم ولادت این امام همام و همچنین بسط آموزههای این امام معصوم درجامعه در واقع همین شکرگزاری است. توصیه به خوب بودن و تعامل، از صفت های بارز امام رضا (ع)، است که اگر بتوانیم این آموزه ها را در جامعه نشر دهیم، ناهنجاریها را از بین خواهد برد و به تلطیف فضای جامعه کمک میکند.
وی با اشاره به بزرگداشت هفتهٔ کرامت، گفت: آواها و نواها، برگرفته از ارادت ما نسبت به ساحت مقدس امام رضا(ع) است و تجربهٔ قبلی در برگزاری جشنوارهٔ موسیقی نواحی در سالهای گذشته، در این زمینه ما را یاری خواهد کرد.
** تلاش برای قرار گرفتن آواهای رضوی در سبد شنیداری
موسیقی دان و پژوهشگر حوزهٔ موسیقی فولکور، نیز با تأکید بر اینکه موسیقی، جزو اساسی و اصلی زندگی بشری است که نه قداست دارد و نه کراهت، گفت: اگر موسیقی از زندگی بشر حذف شود، بشر به حیوان تبدیل میشود. نواهای محلی ایران بر اساس دم و بازدم و گام انسان شکل گرفته است. بشر موسیقی را برای آرامش تولید کرده که شامل بخش های موسیقی کار، موسیقی جشن و شادمانی، موسیقی سوگ، نالههای مادران و نوحهها و مرثیهها (اکنون در کردستان و لرستان سرنانوازان برای موسیقی سوگ مینوازند) و موسیقی جنگ می شود.
کیوان پهلوان، ادامه داد: یکی از موسیقیهای مؤثر، موسیقی مذهبی است که بر مبنای باورها شکل میگیرد. درچارچوب خاطره های تاریخی، سینه به سینه اشعار ملودیک به نسلهای بعدی منتقل شده، که بخش اساسی آن، ملودیهای مذهبی است؛ به طور نمونه، برای افرادی که از زیارت امام رضا (ع) برمیگشتند و نیز درمدح امام هشتم (ع) چاووشی خوانده میشده است. ملودی، جزوی از زندگی بشری است و امکان سانسور آن وجود ندارد.
پهلوان با بیان اینکه امیدوارم جشنوارهٔ موسیقی با موضوع امام رضا (ع) تداوم منطقی پیدا کند، گفت: این جشنواره راهی است که مردم با فضای دینی اشعار و موسیقی در این زمینه آشنا شوند.
این موسیقیدان با تأکید بر اینکه با کلمهٔ تهاجم فرهنگی مخالف است، افزود: در دنیای سرمایهداری فیلمها و موسیقیهایی تولید میشود که انسانها به سوی قهقرا بروند و به طور طبیعی گروههای فکری در کشورهای مختلف این کار را میکنند، اگر ما برآیند موسیقی خود را نشناسانیم، موسیقیی تبلیغ میشود که متعلق به ما نیست.
وی با اشاره به اینکه تجربهٔ این سالها نشان داده که موسیقی نواحی در تهران بسیار کم رنگ است، پیشنهاد داد که جشنوارهٔ نواها و آواهای رضوی در شهرستانهای اطراف تهران، که پتانسیل مناسبی در این زمینه دارند، برگزار شود و اختتامیهٔ این رویداد در تهران باشد.
پهلوانی تأکید کرد: هر جریانی که مردم آن را از خود بدانند و کمتر مهندسی فرهنگی شود، بیش تر مؤثر خواهد بود. بخش نواها و آواهای رضوی به صورت ذاتی در موسیقی نواحی کشور وجود دارد و ما فقط باید تلاش کنیم به بهترین نحو عرضه شود و در سبد شنیداری مردم قرار گیرد.
** بانک آثار آوایی رضوی تشکیل میشود
دبیر اولین جشنوارهٔ آواها و نواهای رضوی، در این نشست با اشاره به اینکه موسیقی شاخص و از مؤلفه های اصلی حوزهٔ فرهنگی است که با عواطف انسانی عجین شده، گفت: در جشنوارهٔ امام رضا (ع) جای موسیقی خالی بود. بر اساس پیشنهاد مدیر کل ارشاد استان تهران، امسال شاهد برگزاری جشنوارهٔ سراسری آواها و نواها هستیم. اقدام های اولیه از سال قبل و پس از تصویب طرح، آغاز شد و فراخواناین جشنواره صادر شده است.
محمدحسین اسماعیلی، افزود: سایت این جشنواره فعال شده وهم اکنون امکان ثبتنام اینترنتی دراین جشنواره وجود دارد، همچنین امکان اطلاع رسانی در شبکههای مجازی فراهم شده است.
وی با بیان اینکه تمرکز جشنوارهٔ نواهای رضوی بر موسیقی نواحی است، افزود: اعضای اتاق فکر جشنوارهٔ آواها و نواهای رضوی تأکید براین دارند که این جشنواره بر موسیقی نواحی و مقامی تمرکز داشته باشد و باید با هنرمندانی که در این حوزه فعال هستند ارتباط برقرار کنیم تا هم تولید و هم بازتولید آثاری در این زمینه داشته باشیم.
وی همچنین در مورد جمعآوری و ایجاد بانک اشعار رضوی تصریح کرد: با توجه به محدودیتهای موجود در مورد کلام در این زمینه، مذاکره و مکاتبه با مراکز مختلف انجام شده تا آثار ادبی و اشعار حوزهٔ رضوی در اختیار جشنواره قرار بگیرد و هنرمندان از آنها برای تولید آثار موسیقیایی بهره ببرند.
وی مرور آثار تولید شده درحوزه رضوی را از دیگر بخشهای مورد توجه این جشنواره دانست و گفت: هنرمندان ارادت خود را از طریق تولید آثارهنری به حضرت اثبات کردهاند. قرار است با همکاری مرکزهای مختلفی که درحوزه موسیقی فعالیت میکنند، این آثار را جمعآوری کنیم و مروری بر آنها داشته باشیم. هنرمندان میتوانند از بستر جشنوارهٔ آواها و نواهای رضوی استفاده کنند و ارادتشان را به امام خود ابراز نمایند.
**عواید نوای رضوی برای شهروند شیعه
اتنوموزیکولوژیست وعضو هیات علمی دانشگاه هنر، دراین جلسه گفت: برای ما موسیقی دانان مهم است که سبد موسیقی شهروندان بهینه شود. مشکل عمدهٔ امروز ما در مورد سبدموسیقی درکشور است، چرا که مصرف موسیقی برای نوجوانان ما از مصرف لبنیات پیشی دارد. از سویی در تفکر شیعی فقیهان ما این ویژگی را دارند که درمسائل پویا هستند.
محمدرضا آزادهفر، با بیان اینکه برگزاری جشنوارهها موجب میشود تا مردم از دنیای ایزولهٔ امروزی حتی برای مدت کوتاهی جدا شوند، افزود: مردم ما به شدت به سبب دنیای دیجیتال امروز ایزوله شدهاند. این جشنوارهها و مراسمها مردم را حتی برای لحظه هایی از دنیای ایزولهٔ دیجیتال جدا می کند و امکان مشارکت عمومی آنان را فراهم میکند. این مسئله، یکی از مهم ترین مسائل بهداشتی روز ما است.
به گفته وی، انتشار آلبومهای موسیقی هرسال کمتر و تعداد اجراهای صحنهیی بیش تر میشود، که نشان از نیاز مردم به حضور و همچنین رخوت و دل خستگی مردم از زندگی انفرادی دارد. باید پایگاه تفکری در پس این کار ایجاد شود و قطعاً عواید بسیاری را برای شهروند شیعه به همراه خواهد داشت.