درِ این خانه با 'هماهنگی' به روی گردشگران باز است

به گزارش سرویس میراث فرهنگی و گردشگری تابناک فرهنگی، خانه یا سرای «وثوق‌الدوله» در محله سرچشمه در خیابان امیرکبیر، کوچه میرزامحمود وزیر حدود دو قرن پیش در محدوده‌ی سال‌های 1211 شمسی در زمان سلطنت محمدشاه قاجار برای میرزامحمد قوام‌الدوله آشتیانی - از صاحب منصبان و رجال آن دوره - ساخته شد.

 پس از رسیدن موروثی این خانه به چند منصب‌دار دیگر، به «میرزاحسن خان وثوق الدوله» به صورت ارث واگذار شد،‌ خانه‌ای که در طول سال‌های گذشته در اختیار دفتر ایکوموس ایران (محوطه‌ها، بناها و بافت‌های تاریخی) قرار گرفت و اعضای این نهاد جهانی در ایران مکانی برای استقرار یافتند.

 در طول سال‌های گذشته این حضور هرچند به صورت اجاره‌ای هنوز تداوم داشته، اما قطعا با توجه به اداری بودن این محیط معمولا برخی احتیاط‌ها برای حضور گردشگران و علاقمندان به بناهای تاریخی در بازدید از این خانه وجود داشته است، بازدیدهایی که در هر شرایطی معمولا رخ داده است.

 این در حالیست که در طول حداقل یک سال گذشته، برخی رسانه‌ها با انتشار تیترهایی مانند «ورود گردشگران ممنوع» و با این مضمون که مسئولان ایکوموس ایران اجازه‌ی بازدید از این خانه را به گردشگران نمی‌دهند، واقعیتی مخالف را برای این خانه تاریخی رقم زده‌اند؛ آن هم در مکانی که دو سال است حتی دورهمی‌هایِ اعضای ایکوموس ایران نیز آنجا برگزار می‌شود.

 مهدی حجت، رئیس ایکوموس ایران که نهاد زیر نظرش در این خانه تاریخی مستقر است، درباره‌ی برخی شایعه‌ها در این زمینه بیان می‌کند: این خانه تاریخی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است، بنابراین نباید در آن را به روی مردم بست.

 او با بیان این‌که چون ایکوموس ایران، فعالیت‌های اداری و پژوهشی خود را در این خانه تاریخی انجام می‌دهد و از این بنا به عنوان یک دفتر استفاده می‌کند، افزود: بنابراین کسانی که تمایل به بازدید از این بنای تاریخی دارند، باید هماهنگی‌هایی اولیه با مسئول دفتر ایکوموس ایران را داشته باشند. پس از انجام هر نوع هماهنگی، ما حتما از بازدیدکنندگانِ این بنای تاریخی پذیرایی می‌کنیم.

 وی با تاکید بر اینکه بنای تاریخی وثوق‌الدوله ظرفیت حضور زیاد گردشگران را از نظر سازه‌ای ندارد،‌ تاکید کرد: با تعیین وقت قبلی با منشی دفتر ایکوموس، در این خانه همیشه به روی گردشگران و تورها باز است.

 حجت افزود: ممکن است پیش از این نگهبان مجموعه برخورد چندان مناسبی با برخی افراد نداشته یا اجازه ورود گردشگران را نمی‌داده است، اما از این به بعد فقط کافی است کسانی که تمایل ورود به این بنای تاریخی دارند‌، هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.

وی همچنین درباره‌ی میزان پرداخت ورودیه توسط گردشگران برای بازدید از این خانه تاریخی، گفت: با این روش مخالف هستم که یک بنای تاریخی که متعلق به مردم است، ورودیه داشته باشد. نباید مردم برای دیدن بنایی که متعلق به تاریخ یک کشور است، پول بپردازند. آنها باید از وجود چنین بناهایی استفاده کنند. اگر برای بازدید از برخی بناهای تاریخی مانند «عالی‌قاپو» ورودی از مردم گرفته می‌شود، قطعا برای همان بنا استفاده می‌شود.

بنیان‌گذار سازمان میراث فرهنگی همچنین درباره مرمت این بنای تاریخی که چند سال است به تعویق افتاده، گفت: تا کنون اعتبار مناسب برای این پروژه نداشتیم، اما مطمئنم در چند هفته آینده با بازرسی که از این بنا انجام می‌شود، بتوانیم مرمت بخش‌های مختلف این خانه تاریخی را آغاز کنیم.

 خانه وثوق‌الدوله

با توجه به استفاده از مصالح ضعیف در این بنای تاریخی و سست بودن پایه‌ی بنای «وثوق‌الدوله» که «قوام‌الدوله» نیز نامیده می‌شود، چندین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است که آخرین آنها در سال‌های 45 و 50 شمسی به دست استاد محمدکریم پیرنیا تحت نظر استاد حبیبیان انجام شد. این خانه که مدت‌هاست تحت مالکیت سازمان میراث فرهنگی قرار دارد، در سال 1381 توسط شورای بین المللی ابنیه و محوطه تاریخی به نام ایکوموس که مقر آن در پاریس قرار دارد، اجاره شد.

این خانه تاریخی در بهمن 91 و به دستور معاون وقت رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان «خانه عشایر ایران» بازگشایی شد، اتفاقی که فقط برای چند روز بود و بار دیگر ایکوموس ایران در این خانه به فعالیت خود ادامه داد.

 حتی دو سال قبل در اردیبهشت سال 93، «مهدی حجت»، رئیس ایکوموس ایران از وضعیت بد خانه شکایت کرد. او در آن زمان گفت: شاه‌نشین خانه‌ی «قوام‌الدوله» با کمک داربست‌ها سرپاست، دیوارهای آن طبله کرده‌اند، شیشه‌های رنگی ارسی اتاق با یک لرزش خواهند ریخت، بادگیرهای خانه تحمل تندباد را نخواهند داشت و اتاق پشتی شاه‌نشین دست‌ کمی از فضاهای قبلی ندارد. باغچه‌های خانه هنوز تاوان برگزاری جشن افتتاح «خانه عشایر» را در 14 ماه پیش می‌دهند و درختچه‌ها و گل‌های خانه با سر خمیده از ساکنان آن استقبال می‌کنند.

درباره‌ وضعیت این بنا، رییس ایکوموس ایران که برای استقرار دفتر ایکوموس، این خانه را از اداره کل میراث فرهنگی تهران اجاره کرده است، گفت: متأسفانه این خانه چند مشکل فنی دارد که باید درباره‌ی آن‌ها فکری شود. سقف اتاق شاه‌نشین در حال حاضر به‌شکل معلق نگهداری می‌شود. از چند سال پیش، سقف این اتاق به همین صورت است و باید با انجام اقدامات فنی، سر جای خود برگردانده شود.

منبع خبر روابط عمومی خبرگزاری میراث فرهنگی