دیشب «کمانه»، خوانندهٔ پرتغالی در تالار ودحدت به صحنه رفت. همچنین ستار بهشتی و پانیذ فریوسفی دو هنرمندی بودند که قطعاتی از آهنگسازان معاصر ایران را در سالن رودکی نواختند.
به گزارش خبرنگار موسیقی تابناک فرهنگی ، این هنرمند که یکی از طلایه داران نسل جدید خوانندگان مرد موسیقی فادو است شب گذشته با اجرای قطعات مختلف و فولکلور کشور پرتغال توانست شب خوبی را برای مخاطبان موسیقی ملل در ایران رقم بزند.
در اجرای دیشب، خوزه مانوئل نتو (گیتار پرتغالی)، کارلوس مانوئل (گیتار آکوستیک) و پائولو پاز (کنترباس)، کمانه را همراهی کرد. کمانه تاکنون جایزه های بسیاری را از آن خود کرده که از جملهٔ آن ها می توان به این عنوان ها اشاره کرد: برنده جایزه نخست «شب بزرگ فادو»؛ نامزد بهترین آهنگ اصیل اسکار (2012)؛ برندهٔ جایزهٔ بهترین آلبوم انتخاب مردمی در پرتغال؛ و نامزد بهترین خوانندهٔ جایزهٔ گولدن گلوبز پرتغال.
کمانه در ابتدا به زبان فارسی به حاضران سلام داد و سپس از دعوت خود به ایران تشکر کرد و گفت از اولین حضور خود در تهران بسیار خوشحال است.
«کمانه» پس از پایان صحبت خود شروع به خواندن کرد و این بار گروه نوازندگان هم با او همراهی کردند. «جوزه مانوئل نتو» نوازنده گیتار پرتغالی، «کارلوس مانوئل» نوازنده گیتار آکوستیک و «پائلو پاز» نوازنده کنترباس به اجرای قطعات مختلف پرداختند.
«کمانه» در زمان خواندن با آزادی روی صحنه راه میرفت و اجرای با احساس خود را با حرکات دست و بدن همراه میکرد. در میانه کنسرت او گفت قصد دارد یکی از آهنگهای آلبوم جدید خود را اجرا کند. این قطعه آرام و سنگین با اجرای با احساس کمانه به پایان رسید و پس از آن چند قطعه دیگر در فضایی آرام اجرا شدند.
اما درباره سبک فادو؟ «فادو»، سبکی از موسیقی مردمی است که ریشه های آن به احتمال زیاد، به دههٔ 1820 میلادی و کشور پرتغال می رسد. «فادو» لحنی محزون دارد و موضوع آن بیش تر دریا و زندگی تهی دستان است.آشکار نیست که آیا اصل فادو از آوازخوانی دریانوردان پرتغالی است یا برگرفته از سبکهای موسیقایی برزیلی مانند لوندوم و مودینها. واژه فادو به معنی سرنوشت و با واژه fate انگلیسی همریشهاست.نخستین فادوخوان سرشناس ماریا سِورا نام داشت که در نیمه نخست سده ۱۹ میلادی میزیست. نوع فادوی او امروزه به «فادوی لیسابون» معروف است.
در دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ یک رشته آهنگهای فادو از شهر کوئیمبرای پرتغال که به نام فادوی کوئیمبرا معروف شدند محبوبیت زیادی یافتند. گیتاریستی به نام کارلوس پاردس (Carlos Paredes) و پدر او به نام آرتور پاردس استادان و پیشگامان این گونه از فادو و همچنین گیتار پرتغالی به شمار میآیند.فادو موسیقی اصیل پرتغالیهاست که با دو گیتاریست ویک خوانده (بیشتر خواننده زن )در قهوهخانهها و رستورانها اجرا میشود به گفته مردم پرتغال روح موسیقی اکنون پرتغال به شمار میآید.
از تهران امروز تا موسیقی چند فرهنگی
همچنین دیشب در سالن رودکی «ستاره بهشتی» و «پانیذ فریوسفی» یک دوئت زهی اجرا کردند. در این اجرا مجموعهای از قطعات ساخته شده توسط آهنگسازان معاصر ایرانی با حضور آهنگسازان و چهرههایی چون شاهین فرهت، صنم قرچهداغی، مهرداد پاکباز، علی رادمان، امین هنرمند، علی بیرنگ و محمدرضا تفضلی اجرا شد.
بخش اول برنامه به اجرای دوئت ویولن و ویولا ساخته «شاهین فرهت» اختصاص داشت که دارای سه موومان بود. در بخش بعدی نوبت به اجرای اثری از «محمدرضا تفضلی» رسید. دوئت او متشکل از دو موومان بود. در بخش بعدی نوبت به اجرای قطعهای از «مهرداد پاکباز» رسید. پیش از آغاز این بخش، پاکباز دربارهی این اثر گفت: «لابیرنت برگرفته از موسیقی شمال خراسان است و نظام ریتمیک آن از شیوه ادوار حالتی استفاده کرده. چندمایگی را به راحتی میتوانید در آن احساس کنید.»
در بخش بعدی نوبت به اجرای قطعه هرمز فرهت رسید. شاهین فرهت درمورد این قطعه گفت: «ظاهرا تمام قطعاتی که امروز شنونده آن هستیم برای همین کنسرت نوشته شدهاند جز دوئت آقای هرمز فرهت. من از این قطعه خاطرهای دارم .آقای فرهت در سال ۱۹۶۳ زمانی که استاد دانشگاه UCLA بود این کار را نوشت. این آهنگساز موسیقی کلاسیک امروز مقیم لندن است. امیدوارم در اردیبهشت سال بعد ایشان را در ایران ملاقات کنیم. »
قطعه ساخته شده توسط علی رادمان پس از قطعه هرمز فرهت اجرا شد. او در این باره گفت: «این قطعه دچار تغییراتی شد چرا که یک بخش الکترونیک هم داشت و با حذف آن مجبور شدم بقیه بخشها را هم دستخوش تغییر کنم. این قطعه یک موومان دارد که از سه ریز بخش تشکیل شده است. در بخش اول یک الگوی ریتمیک داریم. در بخش دوم مرکزیت با همین رتیم ایجاد شده است و در بخش سوم استنتاج از این بخش در راه است. در ضمن خیلی خوشحالم که امسال در ایران قطعات ساخته شده توسط آهنگسازان ایرانی زیاد اجرا شده است. این اتفاق باعث خوشبختی است.»
در بخش بعدی با معرفی ستاره بهشتی، قطعه صنم قرچهداغی برای اجرا آماده شد. قرچه داغی پیش از آغاز برنامه از فریوسفی و بهشتی تشکر کرد و گفت: «این قطعه در یک موومان ارائه شده و یک موسیقی چند فرهنگی شامل مودال، تونال و آتونال است. نام این قطعه را به این خاطر هنوز هم در راهم… گذاشتهام که قطعه از جایی تمام میشود؛ اما من همچنان در راهم.» حالا نوبت به اجرای کار «امین هنرمند» رسید. او درباره کارش گفت: «این موسیقی دارای یک موومان به فرم روندوسونال است که یک بخش تکرار شونده ۴ بار در آن رائه میشود. کار من در این بخش شباهتهایی با کار آقای رادمان دارد. بین تکرارها دو اپیزود هست که ارتباط کلی با هم دارند. بخش اول ایستاتر است و بخش دوم کارکتر بحث گسترش میسازد. »
بعد از آن قطعهای از «علی بیرنگ» اجرا شد. این آهنگساز در ابتدا از فریوسفی و بهشتی برای انتخاب کارش برای اجرا تشکر کرد و گفت: «نام این قطعه این روزها تهران مردم در دو دقیقه است. با ۲تمپوپرس تک موومانی. این کار در واقع نگاه من به این روزهای تهران است. یک فست فوروارد تهران از صبح تا شب در دو دقیقه. وقتی به عقب بر میگردیم به نظر میرسد کل شهر در یک حباب قرار دارد. با ترکیدن این حباب به وسیله یک نت مشخص میشود انتهای این جنب و جوش هیچ چیزی نیست. امیدوارم ارزش شنیدن داشته باشد. »