بسیاری از ناشران ویراستاری را کاری تزئینی می‌دانند

این نشست با حضور هومن عباسپور ویراستار و مدرس ویرایش، علی صلح‌جو ویراستار، بهنام رمضانی‌نژاد ویراستار، علی کافی عضو شورای واژه‌گزینی زبان و فرهنگستان ادب فارسی و فتح‌الله فروغی مدیر انتشارات شورا عصر یکشنبه ۲۰ اردیبهشت‌ماه برگزار شد.

عباسپور در این نشست به تلقی‌های نادرست از ویرایش در کشور اشاره کرد و گفت: گاهی این تلقی وجود دارد که فارغ‌التحصیلی ویراستار در رشته ادبیات فارسی برای وی امری لازم محسوب می‌شود درحالیکه این رشته سهم کوچکی در کمک‌رسانی به ویراستار دارد. همچنین سلیقه‌ای دانستن ویرایش تلقی نادرست دیگری از ویراستاری محسوب می‌شود که در کشور رایج است.

وی با بیان برخی از مشکلات ناشران در برخورد با ویرایش افزود: ناشر در پذیرش اثر از ویراستار کمک نمی‌گیرد و بیشتر ناشران شیوه‌نامه و کار‌شناس ویراستاری هم ندارند. همچنین بسیاری از ناشران ویراستاری را کاری تزیینی می‌دانند ضمن‌اینکه خودشان هم گاهی نمی‌دانند درصدد انجام چه کاری هستند. آن‌ها گاهی ویرایش خوب را از بد تشخیص نمی‌دهند بلکه ملاک آن‌ها برای انتخاب ویراستار مبلغ پیشنهادی است.

این ویراستار اضافه کرد: مهم‌ترین وظایف ویراستار در قبال ناشر شامل ارائه کار در زمان معین‌شده با کیفیت مورد نظر ناشر و به صورت مطلوب و مهم‌ترین وظیفه ناشر در قبال ویراستار پرداخت دستمزد در موعد مقرر و درج نام ویراستار در شناسنامه یا پیش‌گفتار کتاب است.

صلح‌جو، دیگر کار‌شناس این نشست در ادامه به سابقه ویراستاری خود در سال‌های گذشته در انتشارات فرانکلین اشاره کرد و گفت: فرانکلین در زمینه ویراستاری شیوه‌ای را ابداع کرده بود و آن قرارگرفتن نویسنده یا مترجم در کنار ویراستار بود. این کار باعث تعدیل رفتار نویسنده و ویراستار شده بود که حاصل آن منجر به هرچه بهتر شدن اثر می‌شد.

وی اضافه کرد: من به ویراستاران جوان امروز توصیه می‌کنم تا با مولف و مترجم برای دریافت دیدگاه نویسنده در ارتباط باشند، اما بعضی از ویراستاران تازه کار در برخورد با صاحب اثر شأن نویسنده را پایین می‌آورند. در حالی‌که معلومات نویسنده از ویراستار بیشتر است. متاسفانه گاهی در این روند ممکن است ویراستار با نویسنده ارتباط نزدیکی برقرار کند و بدون در نظر گرفتن ناشر با او قرارداد ببندد.

فروغی دیگر سخنران این نشست در سخنانی گفت: ناشران ما به سمت ویراستاری آثارشان قدم برداشته‌اند، اما این حرکت کافی نیست و شاید حتی تذهیب نوشته‌ها به معنای آنچه در قبل انجام می‌شد هم وجود نداشته باشد.

وی اضافه کرد: ارتباط میان پدیدآورنده و ویراستار محدود شده است و امروزه ناشران پل ارتباطی میان پدیدآور و ویراستار به حساب می‌آیند.

کافی نیز در ادامه این نشست درباره وضعیت نشر و ویراستاری در کشور گفت: یونسکو در تعریف خود از نشر آن را بنگاهی اقتصادی – فرهنگی می‌داند و فرض من هم از ناشر این است که مجموعه‌ای از سهامداران که پول خود را در کسب و کاری که از آن آگاهی ندارند، وارد کرده‌اند و آن را تبدیل به کاری اقتصادی و سودآور کردند.

وی با طرح این سوال که ناشر چگونه باید کتاب خود را تولید کند، افزود: ناشر نمی‌تواند بدون ویراستار تکوینی کتاب منتشر کند. ویراستار تکمیلی نیز ویراستاری است که طرح‌ها و پروژه‌های انتشار کتاب را از مرحله پژوهش در زمینه کتاب تا انتهای آن زیرنظر دارد.

عضو شورای واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: ناشر برای احترام به مخاطب خود باید اثرش را به بهترین شکل ممکن ارائه دهد و این کار مستلزم داشتن policy (نگاه راهبردی) است.

بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن، گفتگو با جهان» از تاریخ ۱۶ تا ۲۶ اردیبهشت ماه در مصلی بزرگ امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.