تعصب دینی همان دین منهای عقلانیت است

به گزارش تابناک فرهنگی به نقل از ایرنا، غلامحسین ابراهیمی دینانی روز سه شنبه در همایشی با عنوان'عقل و دین' در دانشکده ادبیات دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: این مصداق عینی در نبود عقلی است که بر حسب ذات آزاد است اما گاهی گرفتار می شود و این گرفتاری در مسائل قومی، ثروت، نژاد و تعصب دینی تجلی و بروز می کند.

وی با تاکید براینکه دین خوب است اما تعصب دینی بد، اظهار کرد: آزادی ملک طلق عقل است و اگر عقل نباشد آزادی هم معنا ندارد.
استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه تهران تاکید کرد: عقل بالاتر از همه چیز است اما همین عقل متواضع ترین موجود هستی است و به جایی می رسد که برای تکامل خود نیازمند دین است.
وی در بخش دیگر سخنانش با ذکر این سوال که هرچند خداوند با چیزها هست آیا وابسته به آن چیزها هم هست، افزود: هر کلام و کلمه قرآن معجزه است و این معجزه تنها از ذات حق برمی آید و جای دیگری مشابه آن نیست.

استاد فلسفه و حکمت بیان کرد: طبق آیات قرآن مجید خداوند انسان را به شکل فرادی و تک آفریده اما همین انسان تنها می تواند تنهایی را بفهمد و اینکه می گویند به جای دیالوگ، مونولوگ دارد آن نیز همان دیالوگ است چرا که همین که انسان با خودش تفکر می کند یعنی با خودش نیز دیالوگ می کند.

ابراهیمی دینانی با بیان اینکه انسان بزرگترین و مهمترین موجودی است که خداوند عالم خلق کرده است، اظهار کرد: وجود مبارک حق تعالی تمام قدرت خود را برای خلق انسان به کار برده و انسان هم تنها مخلوقی است که می تواند از معنا سخن بگوید و با عقل خود اندیشه و تدبیر کند.
نویسنده کتاب 'سخن ابن سینا و بیان بهمنیار' ادامه داد: همه کسانی که خودکشی می کنند حتی اندیشمندان و بزرگانی که تعدادشان هم کم نیست به این دلیل این کار را کردند که در فهم معنا دچار مشکل شدند و به جایی رسیدند که دیگر نتوانستند بفهمند و بنابراین اقدام به خودکشی کردند.

وی با بیان اینکه معنا فراگیر است و برای هر کس به اندازه ای که شرایط ظهورش را فراهم کند ظاهر و متجلی می شود، افزود: بیشترین شرایط ظهور معنا هم در تفسیر است و تفسیر هم اغلب با سخن انجام می شود، سخن هم ظهور عقل است و انسان چون ناطق است یعنی عاقل است و اندیشه می کند.

ابراهیمی دینانی با انتقاد از کمتر پرداختن به تاریخ فلسفه تصریح کرد: بیشتر نوشته ها در این بخش مربوط به تاریخ فلاسفه و شرح حال آنهاست و تاریخ خود فلسفه نیست.

چهره ماندگار فلسفه ایران خاطرنشان کرد: فلسفه گمراه می کند، مرتب می پُرسد و تمامی ندارد، از همین رو خیلی ها را به گمراهی می کشاند اما اگر با تعقل و منطق همراه شود فهم درست آن صورت می گیرد.
مولف کتاب 'عقلانیت و معنویت' تصریح کرد: فلسفه به همان اندازه که خطرناک است به همان اندازه هم راهنماست و افسون زدایی می کند.
ابراهیمی دینانی با تصریح بر اینکه فیلسوفی که تحمل فلسفه نداشته باشد گاهی بی دین و مشرک هم می شود، اذعان کرد: مُحمد ابن زکریای رازی کسی است که نامش هم محمد و اهل ری است اما بی دین بوده و اعتقادی به نبوت نداشته است.

فیلسوف برجسته اصفهانی گفت: امروز ابوبکر البغدادی رئیس تروریست های داعش، دکتر و حافظ قرآن است اما بواقع آیا چیزی هم می فهمد، این عین تجسم نفهمی، تحجر و تعصب است.
مولف کتاب 'خرد گفتگو' بیان کرد: کلمه فلسفه از ریشه یونانی 'فیلوسوفیا' به معنای دوستدار حکمت گرفته شده و اصفهان از نمادهای تعقل و حکمت ایران زمین است.
این منتقد و محقق فلسفه تصریح کرد: اصفهان شهر حکمت، هنر و علم بوده و حکمای بزرگی همچون ملاصدرای شیرازی، جهانگیرخان قشقایی و دیگر علما و فقها در آن زیسته اند اما در همین اصفهانی که شهر حکمت و معنویت بوده است، در دوره ای متحجرترین و قشری ترین افراد نیز حضور داشته اند.

ابراهیمی دینانی یکی از نشانه های آن دوران تاریک را نامگذاری خیابانی در مکه به نام اصفهان عنوان کرد و گفت: وقتی دلیل این نام را از مسئول دانشگاه آن کشور جویا شدم نتیجه آن همان دورانی بود که قشری ها و متحجران در اصفهان بوده اند و سعودی ها از آنها به مشایخ خودشان یاد می کردند.

این همایش یکروزه با حضور استادان، دانشجویان و علاقه مندان فلسفه و حکمت، به همت انجمن علمی گروه فلسفه و کلام اسلامی، معاونت فرهنگی دانشگاه اصفهان و همزمان با نکوداشت علامه طباطبایی استاد ابراهمی دینانی صاحب اثر ارزشمند 'تفسیر المیزان' برگزار شد.