به گزارش سرویس موسیقی تابناک فرهنگی ، آلبوم «خروش بحر»، اثری است در گونه موسیقی دستگاهی ایران که کوشیده با زبان ردیف موسیقی اصیل ایرانی قطعه هایی را در رثای حضرت سیدالشهدا(ع) و وصف حماسه تا ابد جاویدان آن حضرت و یاران باوفایشان به مخاطبان تقدیم کند.
آهنگساز آلبوم «خروش بحر»، فردین کریم خاوری است که قطعه های این آلبوم را برای صدای خواننده نامدار موسیقی ایران، علیرضا افتخاری، ساخته و تنظیم کرده است. این آلبوم هم زمان با ماه محرم، در سال 1386 در بازار موسیقی ایران منتشر شد.
«خروش بحر» اثری است به تمامی «سنتی»؛ که این سنت را هم می توان در آهنگسازی آهنگ های آن دید، هم در سازبندی اش و هم در انتخاب شعرهای آن.
این آلبوم دارای پنج تصنیف، یک آواز و دو قطعه ی بی کلام است که شعر هر پنج تصنیف آن از میان شعرهای ادبیات کهن ایران انتخاب شده است؛ سه شعر از محتشم کاشانیِ صاحب «دوازده بندِ» معروف (باز این چه شورش است که در خلق عالم است)، یک شعر از سعدی و یک شعر هم از مهجور اصفهانی.
آهنگساز در نخستین قطعه آلبوم «خروش بحر» که در شور کار شده، این غزل عاشقانه سعدی را دستمایه سوگنامه خویش قرار داده است: «ای ساربان آهسته ران، کآرام جانم می رود / و آن دل که با خود داشتم، با دلستانم می رود...».
در این قطعه، کریم خاوری با تأکید بر غم نهفته در این غزل که برآمده از هجرانِ معشوق است، غزل زیبای سعدی را به تصویری پرسوز از هجران غریبانه قافله سالار کاروان شهیدان کربلا بدل کرده است.
تنها آواز آلبوم «خروش بحر»، اثری است در مایه دشتی: «گُلی گم کرده ام، می جویم او را / به هر
گل می رسم می بویم او را...». در این آواز پر سوز و گداز، فردین لاهور پور با نوای نی خود جواب آواز علیرضا افتخاری را داده است. نکته ای که باید درباره این آواز اشاره کرد، این است که این قطعه به دلیلی نامعلوم تنها در کاستِ آلبوم «خروش بحر» منتشر شد و در سی دی آن، این آواز وجود ندارد اما به هر روی این آواز در فضای مجازی در دسترس علاقه مندان است.
دیگر تصنیف آلبوم «خروش بحر»، که «سرو خدا» نام دارد و در مایه شور و دشتی است، با این مطلع آغاز می شود: «خبر از رفتن آن سرو روانم مدهید / بی خودم من، خبر از رفتن جانم مدهید...».
این تصنیف نیز به مانند تصنیف نخستِ آلبوم، اثری است در سوگ واقعه جانسوز کربلا و چه بسا در رثای یلِ سروقامت دشت تفتیده کربلا، حضرت اباالفضل العباس (ع)، ساخته شده باشد.
به جز این دو تصنیف، تصنیف های «فراق» و «وداع» نیز که اولی در افشاری ساخته شده و دومی در چهارگاه و بیداد، نیز بانگ ماتم و عزا و فراق را سر می دهند، اما تصنیف «خروش بحر» که در چهارگاه ساخته و خوانده شده است، افزون بر اندوه و ماتم، گوشه ای از شور و حماسه عاشورا و عاشوراییان را نیز با سوگ مصیبت کربلا همراه دارد.
در این قطعه که بر اساس مثنوی مولانا محتشم کاشانی ساخته شده، گویی بُغضی سرشار از دلیری و رشادت نهفته که با نوایی حزین و به ماتم نشسته می خواهد عظمت حماسه ی عاشورا و داغ جانکاه مصیبت آن را با هم فریاد بزند؛ و اوج این حالت آنجا است که علیرضا افتخاری به زیبایی و استادانه بُغض خویش، کریم خاوریِ آهنگساز، محتشمِ شاعر و همه دوستداران حضرت حسین (ع) را فریاد می زند که:
«خروش بحر از گردون گذشته / سرشک ابر از جیحون گذشتهتو نیز ای دل چو ابر نوبهاری / ببار از دیده هر اشکی که داری...».
افزون بر این پنج تصنیف و یک آواز، آلبوم «خروش بحر» دو قطعه بی کلام بسیار زیبا نیز دارد؛ یکی که در چهارگاه و بیداد ساخته شده و «بر بال ملائک» نام دارد و دیگری که با عنوان «کیمیاگران» در شور و دشتی پدید آمده و با زخمه های سه تارِ کریم خاوری می کوشد مخاطب را به اندیشه در عظمت آنچه در عاشورای سال 61 هجری رقم خورد، وا دارد.
** عشق به امام حسین(ع) اولین انگیزه ام بودعلیرضا افتخاری چند سال پس از انتشار آلبوم «خروش بحر»، در گفت وگویی از علاقه مندی خود به تولید آلبومی در رثای حضرت اباعبدالله الحسین (ع) سخن گفته بود. این خواننده خوش نوای موسیقی ایرانی در این باره گفته بود: آلبوم «خروش بحر» سال 86 به همت دوستان مرکز موسیقی حوزه ی هنری سازمان تبلیغات اسلامی منتشر شد و با توجه به حال و هوای موسیقایی آن سال ها، تجربه متفاوتی برایم بود. کما اینکه تا آن زمان هنوز آلبوم و یا اثری را درباره واقعه کربلا تولید نکرده و علاقه مند بودم زمانی فرا برسد که بتوانم کار ارزشمندی را در شأن حضرت امام حسین (ع) به مخاطبان موسیقی عرضه کنم.
این استاد آواز ایران در آن گفت وگو همچنین گفته بود: وقتی از من برای حضور در این آلبوم دعوت شد، به طور حتم علاقه مندی به محضر اهل بیت (ع) و حضرت سید الشهدا (ع) اولین انگیزه ی من برای حضور در آلبوم بود؛ به همین دلیل تمام تلاش خود را انجام دادم که به سهم خودم کاری کنم که هم خودم برای حضور در آن لذت ببرم و هم شنونده با کار متفاوتی روبه رو شود.
** نوازندگان نام آشنای «خروش بحر»آلبوم «خروش بحر» به همت مرکز موسیقی حوزه هنری و به مدیریت رضا مهدوی تولید شده است. در این اثر، نوازندگان نام آشنایی هنرنمایی کرده اند، بدین ترتیب که مسعود آرامش مقدم سنتور نواخته، فردین لاهورپور، نی زده، شروین مهاجر کمانچه و کمانچه ی آلتو کشیده و پریچهر خواچه مضراب بر سیم های قانون زده است.
در کنار این هنرمندان، سهیل سان احمدی نوازنده تارباس بوده، کاووس صابونی و محمد برزین سه تار باس نواخته اند، مهرداد کریم خاوری دف، دمام، دهل، تاس، طبل بزرگ و سنج زده؛ و فردین کریم خاوری نیز افزون بر آهنگسازی و تنظیمِ آلبوم، نوازندگی سه تار را نیز عهده دار بوده است.